TÜRK BASIN TARİHİ Dersi SULTAN II. ABDÜLHAMİD DÖNEMİ'NDE BASIN(1876-1907) soru detayı:

CEVAP:

İlk sayısı 17 Mart 1891 tarihinde Ahmet İhsan
(TOKGÖZ) tarafından çıkarılmaya başlanan Servet-i
Fünûn dergisidir. Sansür yüzünden önceleri fenni konulara
ağırlık veren dergi birkaç yıl sonra sayfalarında sanat ve
edebiyat yazılarına yer vermeye başlar. 7 Şubat 1896
tarihinde çıkarılan 256. sayıda, yazı işleri müdürlüğünü
üstlenen Tevfik Fikret’in çabalarıyla, dergi tam anlamıyla
bir kültür ve edebiyat yayını halini alır. Edebî yazıların,
yorumların, şiir, öykü ve romanların yanı sıra yayımlanan
resimler ve basım kalitesiyle dikkat çeken dergi, kısa
zaman içinde aranılan ve takip edilen bir süreli yayın olma
özelliği kazanır. Avrupai bir anlayışla çıkarılan dergi,
başta Tevfik Fikret olmak üzere, Halit Ziya, Cenap
Şehabettin, Mehmed Rauf gibi tanınmış edebiyatçıların bir
araya toplandığı bir okul olma özelliği taşır.
Tanzimat Dönemi’nde öne çıkan “Sanat toplum içindir”
tezi yerini “Sanat sanat içindir” görüşüne bırakır.
Tanzimat ile başlayan dilde sadeleşme hareketleri bu
yıllarda etkisini yitirir. Servet-i Fünûn yazarları,
kendilerine örnek aldıkları Fransız edebiyatından
etkilenerek, yapma (artificial) diyebileceğimiz bir dil
oluştururlar. O kadar ki, kullandıkları kelimelerden bir
kısmını sözlüklerde bile bulmak mümkün değildir. Bu
nedenle sınırlı sayıda, ancak yenilik taraftarı okurun
anlayabileceği nitelikte eserler üretmeye başlarlar. Bu
dönemin en önemli özelliklerinden biri, Batılı ölçütlere
yakın sayılan romanların yayımlanmasıdır. Bunların
yayımında şöyle bir yol takip edilir. Yazılan eserler önce
gazete veya dergilerde tefrika halinde yayımlanır, daha
sonra kitap halinde basılır. Böylece basın-edebiyat
arasındaki sıkı ilişki artarak devam eder. Tevfik Fikret ve
arkadaşları dergiye yeni bir kimlik kazandırırlar. Türk
edebiyatı tarihinde ilk defa bir gazete etrafında edebî bir
topluluk teşekkül etmiş olur.