CEVAP:

İstanbul’daki cemiyet üyeleri ile dışarıdakiler denetime tabi olmayan Fransız postaları aracılığı ile haberleşebiliyorlardı. Meşveret gazetesi de aynı yolla İstanbul’a geliyor ve muhaliflerin arasında elden ele dolaşıyordu. Tabii olarak bu hareketlilik kolayca fark edildi ve takibe alındı. Aynı sırada bazı muhalifler de İngilizlerin işgalindeki Mısır’da toplandılar ve burada gazete çıkarıyorlardı. Mesela Murad Bey bunlardan birisiydi, Mısır’a kaçarak orada Mizan gazetesini yayımlamaya başladı. Daha sonra Cenevre’ye geçen Mizancı Murad burada cemiyetin şubesini kurup Mizan’ı da çıkarmaya devam etti. Ayrıca Cenevre’de yayımlanan bir diğer gazete de Osmanlı gazetesi idi ve II. Abdülhamid rejimine şiddetle muhalefet etmekteydi. Hoca Kadri’nin idare ettiği Kahire’deki muhalifler ise Kanun-i Esası ve Hak gazetelerini çıkarıyorlardı. Bu gazetelerin baskı sayısı çok yüksek değildi fakat etkileri fazla idi. Hatta bu etkiyi hisseden bir kısım maceraperestler II. Abdülhamid’ten para koparmak için bazı şantaj gazeteleri bile yayımlıyorlardı. Bir müddet yayınlanan bu tür gazeteler sağladıkları menfaatler karşılığında kapanıyordu.