CEVAP:

Öncelikle savaşın yol açtığı yıkımın telafi edilmesi ve ülkelerin yeniden inşası gereği kamu harcamalarında artışa neden olmuştur. Öte yandan savaşın sona ermesine rağmen soğuk savaşın devamı ve iki kutuplu yeni dünya düzeninde özellikle ABD’nin Sovyetler Birliği karşısında silahlanma ihtiyacı hissetmesi savunma harcamalarındaki artışı beraberinde getirmiştir. Savaş sonrası kamu harcamalarındaki artışta etkili olan devlet anlayışının hakimiyetinde, Keynesyen iktisat teorisinin ve bu teoriye dayanan mali politikaların etkili olduğu kuşkusuzdur. Talep yetersizliğine karşı Keynesyen teorinin önerdiği reçeteler, devletin maliye politikası araçlarıyla ekonomide aktif bir rol almasıyla sonuçlanmış ve sonuçta da kamu harcamalarında önemli artışlar görülmüştür.
İkinci Dünya Savaşı sonrasında kamu harcamalarının artışında etkili olan en önemli faktörlerden biri de savaştan çıkan ülke devletin daha çok mal ve hizmet üretmesi yönündeki taleplerinin artmış olmasıdır. Devletin daha çok mal ve hizmet üretmesi yönündeki talepler, devletin rolünde şu alanlarda genişlemeye yol açmıştır: (a) Eğitim Hizmetleri: Birçok ülkede eğitimin tüm aşamalarında okullar ya bedava veya çok düşük bir fiyat karşılığı hizmet vermiştir; (b) Sağlık Hizmetleri; (c) Kamusal emeklilik ödemeleri ile ilgili tedbirler: Bu ödemeler tüm yaşlı insanlara ve hatta fazla yaşlı olmayanlara da kamu tarafından emeklilik ödemelerinin yapıldığı bir duruma ulaşmıştır; (d) İşsizlere ve genelde muhtaçlara yapılan kamusal yardımlar. Harcamalardaki bu artışların çoğu nakit transferleri şeklinde gerçekleşmiştir. Birçok değişik yolla toplumsal refahta artışa katkıda bulunan politikalar şunlardır: (a) Beşeri sermayenin ve okur-yazar oranının artması; (b) İnsan ömrünün uzaması ve bebek ölümlerinin azalması ve (c) Yoksulluk, acizlik ve işsizlikten kaynaklanan çaresizliklerin azaltılması (Tanzi ve Schuknecht, 2001:126).
İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra kamu sektörünü payının artmasındaki temel etken, ülkelerin kamu kaynaklı refah programlarına ve teşvik politikalarına ağırlık vermeleri olmuştur. Dolayısıyla kamu harcamalarındaki artışla birlikte bu dönemde kamu harcamalarının kompozisyonu da değişmiştir. Refah devleti anlayışının getirdiği bu yeni kompozisyonda, işsizlik yardımı gibi prim esasına dayanmayan refah programları önemli bir yer tutmuştur.