TARİHİ COĞRAFYA Dersi Mekan soru detayı:

CEVAP:

İklim şartları, bilhassa iktisadi hayat üzerine yaptığı tesir bakımından adeta milletlerin iktisadi seviyesini tayin eden bir amil olarak karşımıza çıkmaktadır. Herhangi bir bölgedeki iklim özellikleri sadece yetiştirilen ürün çeşitlerini belirlemekle kalmaz, bunun yanında insanların hayat tarzına da büyük ölçüde etki eder. Böylece yeryüzünün bazı bölgeleri, devletlerin kurulmasına ve gelişmesine daha elverişli şartlar arz etmektedir. Bütün devletlerin çoğunlukla orta iklim kuşağında toplanması, bir tesadüf eseri değildir. Orta iklim kuşağı, siyasi faaliyetlerin yeryüzünün diğer kısımlarına dağılmasında elverişli özelliklere sahiptir. Buna karşın Kutup bölgeleri, Dünya siyasetinde hiçbir zaman söz sahibi olabilecek bir duruma gelememişler ve bir devletin nüvesini teşkil etmemişlerdir. Zira bu alanlarda insanlar için hayat standartlarının son derece kısıtlı olması, siyasi faaliyetlerini de oldukça sınırlamaktadır. Bununla birlikte kuraklık da zirai faaliyetlerin yoğunluk ve yaygınlık kazanmasına büyük ölçüde engel teşkil etmektedir. Bu sebepten dolayı kuraklığın had safhada olduğu yerler, boş veya seyrek nüfuslu sahalardır. Çöllerde ancak suyun bulunabildiği yerlerde, yani vahalarda siyasi topluluklara, medeniyetlere rastlanmaktadır. Dünya tarihinde ilk büyük medeniyetler, ilk büyük devletler Mısır, Mezopotamya, İndus bölgesi ve Orta Asya gibi çöllerde ve kurak bölgelerde ortaya çıkmıştır. İlk büyük devletlerin ve siyasi organizasyonların çöller ve kurak bölgelerde doğmasında suyun çok büyük bir rolü olmuştur. Bundan dolayı ilk büyük siyasi topluluklara “hidrolik medeniyetler” de denilmektedir (Göney, 1993: 126-129).