SORU: İoanna Kuçuradi’nin değer ve etik görüşü nasıl açıklanabilir?
CEVAP: Kuçuradi’nin değer ve etik görüşünün “değerler etiği” altına konulması kimi tartışmaları da beraberinde getirecektir. Bu, onun görüşlerinin bu başlık altında söz edilen diğer iki filozofun görüşleriyle kimi ortak yanları olmasına karşın, kimi açılardan onlardan ayrılmasından kaynaklanmaktadır. Değerlerin bilinmesiyle ilgili; • “Değer duygusu”, • “Değer bilinci” türünden özel bir bilme yolundan da söz etmez. Ama değerlerin onları bilen, yaşayan, eylemlerinde yaşatan kişiden bağımsız olarak var olduğu konusunda Scheler ve Hartmann’a benzer düşüncelere sahiptir. Ama onların kişilerden bağımsız olması, insan dışında var oldukları anlamına da gelmez. Değerler insanın varlığa kattığı bir boyuttur, insanla var olan şeylerdir. Değerler için “ideal varlıklar” deyimini kullanmasa da değerlerin varlık tarzlarının farklılığını öngörür. Onların diğer şeyler gibi nesneleştirilip, kavramlaştırılabileceklerini söyler. Ama değerler ele alınırken Scheler’de olduğu gibi bilgi kuramsal bakışın da Hartmann’da olduğu gibi ontolojik bakışın da, yeterli olmadığını söyler. Değerler ancak insan yaşamıyla bağlantı içinde, yani antropolojik olarak ele alınırsa, değer sorunları anlaşılıp aydınlatılabilir. Bu nedenle değerleri ele alırken antropolojik bakış -diğerleri yanında antropolojik bakışın- gerekli olduğunu düşünür. Kuçuradi değer sorunlarını değerlendirme sorunundan hareketle ele alır. Onu bu konu üzerinde durmaya götüren, yaşamda karşılaştığı değerlendirmeler, aynı şeyin farklı kişilerce farklı şekilde değerlendirilmesi ve her kişinin kendi değerlendirmesini tek doğru değerlendirme saymasıdır. Buradan hareketle değer probleminin felsefede değerlendirme ve değerler problemi olarak karşımıza çıktığını söyler. Bunun için de yazılarında öncelikle değerlendirme etkinliği üzerinde durarak, farklı değerlendirme biçimlerini -değer biçme, değer atfetme ve doğru-yanlış değerlendirme dediği değerlendirme biçimlerini birbirinden ayırarak, doğru değerlendirmenin yapılabilmesinin önkoşullarını ortaya koyar.