MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi Ortadoğu Tarihi’nde Haşimîler: Irak ve Ürdün soru detayı:
SORU:
Irak'ın jeopolitik önemi hakkında bilgi veriniz.
CEVAP:
Irak’ın, Akdeniz bölgesini Basra Körfezi aracılığı ile Pakistan, Hindistan ve
Uzakdoğu’ya bağlayan kısa bir yol geçidi üzerinde bulunması ona coğrafi konumu
bakımından bir irtibat ülkesi olma imtiyazını da vermektedir. Çevresindeki ülkelere
nazaran daha geniş tarım alanlarına ve özellikle zengin petrol yataklarına da sahip
olması Irak’ın jeopolitik önemini arttırmaktadır. Irak topraklarının Güneybatı
Asya’nın en önemli su kaynakları olan Fırat ve Dicle nehirleriyle sulanması ona
tarih boyunca önemli bir tarım potansiyeli kazandırdı. Fakat Irak için hayati önem
taşıyan Fırat nehrinin Irak sınırları dışından gelmesi onu tamamen Türkiye ve
Suriye’den gelecek su akışına bağımlı yapmaktadır. Fırat’ın Türkiye topraklarındaki
uzunluğu 1.170 km’dır. Fırat’ın yaklaşık %90’ı Türkiye topraklarında, kalan %10’u
ise Suriye’de bulunmaktadır. Bunun yanında Dicle nehrinin %60’ını oluşturan dört
önemli akarsu Kuzey Irak bölgesinin dağlarından ya da direkt İran sınırından gelmektedir. Diğer taraftan 1992’den itibaren Irak’ta özerk Kürt bölgesinin kurulması
ile Irak sınırları içindeki nehir kaynakları da bir nevi Irak’ın kontrolünden çıkmış
durumdadır. Kürt bölgesinin lehindeki bu durum henüz istikrara kavuşmamış
Irak’ta su kaynakları bakımından sorunlu stratejik bölgeler yaratmaktadır.