MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi Ortadoğu Tarihi’nde Haşimîler: Irak ve Ürdün soru detayı:
SORU:
Irak'ın Osmanlı dönemindeki sosyolojik yapısı hakkında kısa bilgi veriniz.
CEVAP:
Osmanlı Döneminde de Irak coğrafyasının güneyinde yaşayanların çoğunluğu,
kabile reisleri ile Kerbela ve Necef ’deki müçtehidlerin liderliğindeki Şiiler
ve yarı göçebe çiftçilerden oluşmaktaydı. Kuzey bölgesinde daha ziyade Kürtler
ve Türkler yaşamaktaydı. Batı ve Kuzeybatı tarafları da göçebe Sünnî Arap yığınlarından
ibaret idi. Oldukça farklı yapı ve anlayışta olan bu halkı birbirine
bağlayan yegâne bağ, büyük bir çoğunluğunun konuştuğu Arapça ile Osmanlı
Devleti’nin bu unsurlara karşı takip ettiği denge politikalarıydı. Hangi guruba
mensup olursa olsun yerli ahalinin özelikle de idare merkezlerinin dışında
kalmış olan kabile ve aşiretlerin tanıdığı mutlak otorite, devletten ziyade kabile
veya aşiret reisleri idi. Bunu çok iyi bilen Osmanlı Devleti, aşiret reislerine
mevki ve nüfuzuna göre makam ve rütbeler vererek devlete olan bağlılıklarını
sağlamaktaydı.