CEVAP: Toplu iş sözleşmelerinin normatif hükümleri içinde en önemli yeri iş sözleşmelerinin içeriğine ilişkin hükümler oluşturur. Bu hükümler çalışma koşullarına ilişkin olarak asgari bir standart getirmeyi amaçlar. İş sözleşmelerinin içeriğine ilişkin normatif hükümler, doğrudan doğruya iş sözleşmesiyle ilgili hükümler ve işçiişveren ilişkilerini düzenleyen hükümler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İş sözleşmelerinin içeriğine ilişkin düzenlemelerden doğrudan doğruya iş sözleşmesiyle ilgili hükümler, iş sözleşmelerine de konabilecek nitelikteki hükümleridir. İş sözleşmesiyle düzenlenen her türlü ücret, çalışma süreleri, yılık ücretli izinler ve benzeri iş koşullarına ilişkin toplu iş sözleşmesi hükümleri bu niteliktedir. Söz konusu hükümler işçilere doğrudan doğruya talep hakkı verirler. Toplu iş sözleşmeleriyle iş sözleşmesinin içeriğine ilişkin hükümler öngörülürken eşitlik ilkesine ayrıca özen gösterilmesi gerekir. Eşitler arasında farklılık yaratan iş sözleşmesinin içeriğine ilişkin toplu sözleşme hükümleri geçersiz sayılır. Bazı toplu sözleşme hükümleri mevzuattaki emredici bir hükmün tekrarı niteliğinde olabilmektedir. Bu tür hükümlere nötr hüküm adı verilir. Nötr hükümler genellikle işçinin mevzuattan doğan haklarını belirginleştirmek üzere düzenlenmektedir. Toplu iş sözleşmelerinin içeriğine ilişkin hükümlerin ikinci grubunu işçi-işveren ilişkilerini düzenleyen hükümler oluşturur. İşçi ve işveren ilişkileriyle ilgili hükümlere örnek olarak sendika üyelerinin yönetime katılmalarına ve disiplin kurullarında görev almalarına ilişkin hükümler gösterilebilir. Toplu iş sözleşmelerinin normatif kısmına ilişkin hükümlerin son grubunu iş sözleşmelerinin sona ermesine ilişkin hükümler oluşturmaktadır. Bu bağlamda özellikle işverenin fesih hakkının sınırlanmasına ilişkin hükümler dikkat çekicidir. Toplu iş sözleşmeleriyle belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinde ihbar süreleri uzatılabileceği ya da iş güvencesi hükümleri kapsamı dışında bulunan işçiler kapsama alınabileceği gibi, işverenin haklı nedenle fesih hakkının sınırlandırılması da olanaklıdır. Ancak tarafların fesih hakkına toplu iş sözleşmeleriyle getirilecek bu sınırlamaların fesih hakkının özüne dokunmaması, fesih hakkının kullanılmasını neredeyse imkânsızlaştıracak derecede kısıtlamaması gerekir.