ÇAĞDAŞ TÜRK ROMANI Dersi TOPLUMCU GERÇEKÇİ ROMAN VE GELİŞİMİ soru detayı:
SORU:
Islahat hareketlerinden sonra kurulan işçi cemiyetlerinin özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Osmanlı toplum yapısı, sınıflı bir yapı değildir. Marksist iktisat teorilerinde izlenen diyalektiğe göre de Osmanlı toplum yapısında sınıfların olması mümkün değildir. Sanayileşme olmadan, kapitalist üretim ilişkileri şekillenmeden işçi sınıfının oluşamayacağı genel bir kabuldür. Böyle de olsa Islahat hareketlerinden sonra bazı işçi cemiyetleri kurulmuştur: “Bilinen ve belgelenmiş ilk işçi örgütü Ameleperver Cemiyeti’dir. İlk işçi hareketi de 1872 yılında patlak vermiştir. 1895 yılında Osmanlı Amele Cemiyeti kurulmuştur. Gizli ve yıkıcı çalışmalar yaptıkları gerekçesiyle bu kuruluşun 1896’da kapatılmasından sonraki ilk önemli işçi hareketi, Reji İdaresine karşı tütün işçilerinin 1906 grevidir.” Osmanlı’nın son yıllarında oluşan bütün bu işçi hareketlerinin temelinde “işçi hakları” olduğu açıkça görülmektedir.