İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II Dersi İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNE GENEL BİR BAKIŞ soru detayı:

CEVAP:

İnsanın uçabileceği düşüncesini ilk olarak Müslüman bilginler ortaya koymuşlardır. Böylece uçak yapımına öncülük etmişlerdir. İlk uçuş denemesini yapan Endülüslü Arap veya Berberî asıllı bilgin Abbas İbn Firnas (öl. 888)’tir. İcat ettiği kanatlı bir uçma aleti ile Endülüs’ün başkenti Kurtuba şehrinin yüksek bir tepesinden atlayarak uçma denemesi yapmıştır. Bilinen ikinci deneme Türkistanlı
Türk bilgini Ebû Nasr İsmail Cevherî’ye (12. yy.) aittir. Cevherî o zamanlar Gaznelilerin sınırları içinde bulunan Nişapur şehrinde ders veriyordu. 1002 yılı içinde kanatlı bir uçma aletiyle imamlık yaptığı caminin şerefesinden uçma denemesi yaptı. Ancak kanatlarından birisinin uçuş esnasında kopması sonucu yere düşerek vefat etmiştir. İstanbul’da bulunmuş batılı diplomatların ve seyyahların yazdıklarına göre Kanûnî Sultan Süleyman döneminden itibaren İstanbul’da uçma denemeleri yapılmaktaydı.
Bilindiği gibi, daha çok bilinen uçuş denemeleri IV. Murat zamanında Hezarfen Ahmet Çelebi’nin 1636 yılında ve Lagarî Hasan Çelebi’nin aynı yıllarda yaptıkları uçuş aleti bir çeşit tepkimeli roket veya füzeye benzeyen bir alettir. Ancak Osmanlılar bu denemeleri geliştirme yerine ulemanın yanlış yönlendirmeleri nedeniyle Hezarfen Ahmet Çelebi bir kese altınla Cezayir’e sürgüne gönderilmiştir. Lagarî Hasan Çelebi ise Kırım Hanı Selâmet Giray’ın yanına gitmiştir. Ne tesadüftür ki, ilk modern füze ve roket denemeleri Kırım’ın da içinde bulunduğu Ukrayna’da başlamıştır.