İSLAM TARİHİ VE MEDENİYETİ II Dersi İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİNE GENEL BİR BAKIŞ soru detayı:

CEVAP:

Hz. Muhammed’in zamanın İran, Bizans ve Habeş krallarını İslam’a davet için mektuplar göndermesi örnekliği ve dört halife döneminde İslam dünyasının Arap yarımadasının sınırlarını aşması, bir posta teşkilatının kurulmasını zorunlu kılmıştır.
Dört halife döneminde beytülmâlden ayrılan ödenekle hususi develer tutulmuş ve postacı olarak yeminli kimseler seçilmiştir. Böylece düzenli bir posta teşkilatı kurulmaya çalışılmıştır.
Emeviler döneminde daha düzenli posta teşkilatının ortaya çıktığı söylenebilir; develerin yerini daha çok atlar almıştır. Yollar üzerine ve sınır boylarına kurulan ribatlar posta olarak da kullanılıyordu. Abbasilerin ilk dönemlerinde de benzer uygulamalar vardır.
Karahanlılar ve Büyük Selçuklular döneminde posta teşkilatında önemli gelişmeler olmuştur. Posta teşkilatı “ulak” ismiyle anılıyordu. Genel haberler kulelerde ateşler yakılarak duyuruluyordu.
Osmanlılarda XVI. yüzyıla kadar atlı posta teşkilatı vardı; postacılara “koşucular” deniyordu. Bunlar ulak, tatar ve çapar olmak üzere üç sınıftan oluşuyordu. XVII. yüzyılda “Menzil Teşkilatı” adıyla postacılıkta yeni gelişmeler oldu. Büyük şehirlerde “Menzilhâne” denilen özel posta evleri açıldı. I. Abdülhamid (1774- 1789) döneminde posta teşkilatı “Tatar Ocağı” adıyla yenilendi. II. Mahmud döneminde 1821 yılında özel posta arabaları yapıldı. 23 Ekim 1840 tarihinde bugünkü PTT’nin temeli olan “Posta Genel Müdürlüğü” kuruldu.