TÜRKİYE CUMHURİYETİ İKTİSAT TARİHİ Dersi Dışa Bağımlı Gelişme Dönemi (1961-1980) soru detayı:

CEVAP:

İthal ikâmeci politikanın sonuçları şöyle özetlenebilir:  
• Türkiye’de bilgi birikimi ve nitelikli/donanımlı insan eksikliği, kurulan sanayi ürünlerinin kendilerini geliştirmeyen ve sadece ülke içinde satılabilecek ürünler haline gelmesine neden olmuştur. Diğer bir ifade ile bu sanayi ürünlerinin ilerleyen zamanlarda ihracata katkısı olamamıştır. 
• 1973 petrol krizi ile birlikte, dışarıdan alınan petrol için gereken döviz artınca, yurt dışından alınabilen ürünlere sınırlılıklar gelmiştir. İthalat sınırlılıkları da içeride sanayinin ara mallarını ithal edememesi nedeniyle üretemez duruma gelmesine, hemen her üründe uzun bekleme listelerine, kıtlıktan kaynaklı olarak yüksek fiyatlara neden olmuştur. 
• Türk sanayii, sorunlarına rağmen bu dönemde yabancı ortakları ile birlikte dayanıklı tüketim malları üzerinden gelişmeye başlamıştır. Yurt içinde üretilen ürünler çeşitlenmiştir. Bu aynı zamanda hanehalklarının ulaşabildiği ürünlerin arttığı ve yaşam kalitelerini yükseldiği anlamına gelmektedir. 
• 1960-1980 arasında yurt dışına satılan yani ihraç edilen ürünlerin nitelikleri değişmemiştir. Diğer bir ifade ile içerde ürettiklerimiz çeşitlenmiştir ama satılanların büyük kısmı (ödemeler dengesi başlığında ayrıntılı anlatılacağı gibi) tarımsal kaynaklı olarak kalmıştır. Bu da ödemeler dengesini, tarımsal üretiminin niteliklerine örneğin hava koşullarına bağımlı hale getirmektedir. 
• Planlarda belirlenen büyüme oranlarına ulaşabilmesi hem kamu için hem de özel sektör için yüksek yatırım oranlarını gerektirmektedir. Bu nedenle de faiz oranı düşük tutularak yatırım yapma kolaylaştırılmaktadır. İlk iki plan döneminde hedeflenen büyüme oranlarının yakalamasında faiz oranlarının katkısı vardır.