MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi Ortadoğu Tarihi’nde Haşimîler: Irak ve Ürdün soru detayı:

CEVAP:

İttihatçılar döneminde II. Abdülhamid döneminde Irak’ta başlatılmış alt yapı projeleri sürdürüldüğü gibi, İngilizlerin bölgeden
uzak tutulması için de bazı politik çarelere başvuruldu. II. Meşrutiyet yıllarında
oluşturulan bir takım komisyonlarda Irak bölgesinin imar ve ıslahı uzun uzun
tartışıldı ve bununla yetinilmeyerek fiilen teşebbüslere de geçildi. Siyasi olarak
Basra Körfezi’nde üstünlüğü ele geçirmiş olan İngilizler ile sürdürülen uzun görüşmelerden
sonra 1913 Osmanlı-İngiliz Anlaşması imzalanmak suretiyle, İngilizlerin
muhtemel bir oldubitti ile Irak coğrafyasını işgal girişimleri önlenmeye
çalışıldı. Birinci Dünya Savaşı’na kadar İngilizler, buralarda mevcut eski imtiyazları
dışında yeni imtiyazlar elde edemediler. Gerçi bu durum görünürde istikrarı
sağlamış ise de İngilizlerin emel ve arzularını yok etmedi, bilakis daha da kışkırttı.
Hatta Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli sebeplerinden bir tanesi de İngilizler
başta olmak üzere Avrupalı devletlerin bu bölgeler üzerindeki rekabetleri olduğu
bugün daha iyi anlaşılmaktadır.