KÜLTÜR SOSYOLOJİSİ Dersi KÜLTÜRÜN TOPLUMSAL SİMGE ÜRETME ÖZELLİĞİ: KALICI VE DÖNÜŞTÜRÜCÜ ÖĞELER soru detayı:
SORU:
Jacques Lacan’ın yapısalcılık-sonrası yaklaşımı ile ilgili görüşleri nelerdir?
CEVAP:
Bir yapısalcılık sonrası düşünürü olarak Jacques Lacan’ın (1901-1981) bu konuya yaklaşımı, hem kültürel çalışmalar, hem film araştırmaları üzerinde etkili olmuştur. Lacan’a göre öznellik, kendi örnekleri ve ifade edilişi kapsamında yaratılan, yeniden yaratılan; mantıksal hesapların varsaydığı, önceden verilmeyen dil süreçlerinden üretilir. Hem benlik duygumuz hem başkalık duygumuz, kullandığımız dilin ve her gün karşılaştığımız pratiklerin etkisiyle oluşur. Lacan’ı yapısalcılıktan ayıran asıl nokta “arzu” kavramıdır. Arzu belirli ve sabit simgelenenin (öteki, gerçek olanın) arayışı sürecidir. Arzuda ben ile öteki arasındaki boşluğu doldurmak, eksikliğimizi gidermek olanaksızdır. Lacan, “L’objet petit a” (küçük a nesnesi) tâbiriyle zaman içindeki, hayalî bir âna işaret etmek suretiyle var olmayan varlığa kavuşmak için sonsuz arayışa işaret eder.