CEVAP:

Burjuva devrimlerinin fırtınalı yılları içinde, gerek bu devrimlerin düşünsel kaynaklarını hazırlayan gerekse de devrimlerin ortaya çıkardığı çok yönlü etkileri konu alan zengin bir literatür oluşmuştur. Bunlar arasında konumuzla ilgisi bakımından ilk akla gelen isim Jean-Jaquese Rousseau ve onun orijinali 1755’de yayımlanan İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı (1998) adlı eseridir. Bu öncü çalışmasında Rousseau iki tür eşitsizlikten söz eder; kendi terimleriyle ilki doğal/fiziki diğeri ise siyasal/ahlakidir. Doğadan kaynaklanan ve doğaya ait olan eşitsizlikler Rousseau’nun ilgi alanı içinde değildir; O, insan-insan ilişkisinden kaynaklanan ve insan türüne ait olan eşitsizlikle ilgilidir. Bu basit ayırımda toplumsal eşitsizliğin doğal olmadığı şeklinde kritik bir çıkarsama yatmaktadır ki dönemin toplum sözleşmecisi liberal düşünürleri arasında bu husus Rousseau’yu farklılaştırır. İnsanlar arasında güç ve servet farklılaşmasına kaynaklık eden toplumsal eşitsizlik, Rousseau’ya göre, doğa durumundan toplum durumuna geçişisin hem nedeni hem de sonucudur. Her kim ki “bu topraklar benimdir” diye ilan etmiş ve etrafında buna onay veren “naif insanlar” bulabilmiştir, işte özel mülk sahibi olan o ilk kişi, sivil toplumun da gerçek kurucusu unvanını hak etmiştir.