TÜRK EDEBİYATININ MİTOLOJİK KAYNAKLARI Dersi EDEBİ MOTİFLERİN MİTOLOJİK KÖKENLERİ-I soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Kâ’be ise ârızun zülf-i siyehdür örtüsi Cennet ise ruhlarun su’bân saçun der-bânıdur (Necâti Bey, Divan 255) Necati Bey bu beyitte ne anlatmak istemiştir?


CEVAP: [Senin yüzün Kâ’be ise, siyah saçların onun örtüsüdür. Yanakların cennetse yılana benzeyen saçın onun bekçisidir.] Kıble, insanların Kâ’be’ye yönelmesi olduğuna göre, sevgilinin yüzü Kâ’be’ye benzetilmiştir. Sevgilinin zülfü de tıpkı bir ejderhanın Kâ’be’nin etrafına dolanması gibi sevgilinin yüzünü çevirmiştir. Çok eski zamanlardan beri ejderha’nın Kâ’be’yi dolandığı bilinmektedir. Bu beyitte ve bir önceki beyitteki Necâtî’nin bu ifadesinin tarihselliğine değinmek istiyoruz. Çünkü İslamiyet’ten önce Kâ’be ile ilgili bir röliyefte büyük bir yılan Kâ’be duvarını sarmış, gökyüzünde ise, Simurg kanatlarını açmış bir şekilde tasvir edilmiştir. Bu beyitten, insanlığın müşterek zihninde var olan bu motişerin Yakındoğu’da son yüzyıllara kadar varlıklarını muhafaza etmiş oldukları anlaşılmaktadır.