HALK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi HALK EDEBİYATINDA ANLATMALIK TÜRLER: MİTLER, EPİK DESTANLAR, EFSANELER soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Kam (şaman) alkışları nelerdir?


CEVAP: Meşhur Rus Türkologu, W. Radloff’un XIX. yüzyılda, Altay Dağları’nda yaşayan şamanist, Gök Tanrı inancındaki Altay Türklerinden derleyip Proben adlı seri eserinde yer alan kam (şaman) alkışları vardır. Birincil sözlü kültür ortamında sözlü edebiyatın ortaya çıkış sürecinde bu edebiyatın ilk yaratıcıları, küçük gruplar hâlinde ormanlarda yaşayan bu toplulukların Tanrı veya tanrısal güçlerle iletişime geçebildiğine ve topluluklarını kötü güç ve ruhların kötü tesirlerinden koruduğuna ve iyi güç ya da güçlerin destek ve yardımını alabildiğine inanılan bu nedenle kutsal dinî liderler olarak görülen bu kamlardır. Türk kültürünün de erken dönemlerinden (prehistorya/ tarih öncesi) itibaren önce kadınların hâkim olduğu anaerkil bir döneme sahip oldukları ve yaratıcı gücü kadın Umay Tanrıça, (Erkek egemen yapı oluşunca eril nitelikleri olan Gök Tanrı "Kök Tenri"nin yanısıra özellikle kadın ve çocuklara yardım eden kutsal bir güç konumunda "Umay Ana" veya "Ak Ana" da denilirdi) olarak tasavvur etmişlerdir.