SANAT TARİHİ Dersi Türk Sanatı soru detayı:

CEVAP:

Karahanlıların ilk cami yapısı Buhara yakınlarında, Hazara kentinde inşa edilen merkezî birimli Hazar Degaron Camii (11.yy)’dir. Altı payenin taşıdığı, aynı çapta on iki kubbe ile örtülü Muğak Atari Camii (11.yy) ise plan kuruluşu açısından özellikle Osmanlı devri yapılarında görülen eş üniteli, çok kubbeli plan tipinin ilk uygulamalarındandır. Doğu ve batısından ard arda yerleştirilmiş ikişer tonozlu birim ile sınırlanan Talhatan Baba Camii (11.yy sonu-12.yy başı) mekâna hakim tromp geçişli kubbeyle örtülü mihrap önü bölümüyle dikkati çeker. Anadolu’da ilk olarak Artuklu camilerine örnek olmuştur.  Kervansaray ve türbe yapılarının ilk uygulamalarının Karahanlı Dönemi’nde İran topraklarında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Day Hatun Kervansarayı (11. yy sonu-12. yy başı) dört yönden revaklı açık avlulu ve dört eyvanlı plan şemasındadır. Merv-Amul yolundaki Akçakale Kervansarayı (11. yy sonu) iki avlulu revaklı planı ve ikinci avluda yer verilen kapalı mekânları ile Anadolu Selçukluların karma plan tipli kervansaraylarına öncülük eder. Özbekistan’da bulunan tuğladan inşa edilmiş, kare planlı, tromp geçişli kubbe örtülü Tim Arap Ata Türbesi (978) Karahanlıların bilinen en erken tarihli türbe yapısıdır.