CEZA HUKUKUNA GİRİŞ Dersi Suçun Yapısal Unsurları soru detayı:
SORU: Kast'ı detaylı olarak açıklayınız.
Kast'ı detaylı olarak açıklayınız.
CEVAP: Kast, TCK’nin 21. maddesinin birinci fıkrasında, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre fail, fiili işlerken suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşmekte olduğunu biliyorsa kasten hareket etmiştir. Suçun kanuni tarifinde yer alan bütün maddi unsurlar kastın kapsamına dâhildir. Örneğin, aldığı eşyanın başkasına ait olduğunu bilmeyen kimse, hırsızlık suçu bakımın- dan kasten hareket etmiş olmaz. Çünkü hırsızlık suçunda failin suçun konusunu oluştu- ran malın bir başkasına ait olduğu bilinci ile hareket etmesi gerekir.
Suçun nitelikli unsurları da kast kapsamına dâhildir. Dolayısıyla suçun nitelikli şeklinin oluştuğundan bahsedilebilmesi için somut olayda failin nitelikli unsurların gerçekleştiği bi- linci ile hareket etmesi gerekir. Örneğin, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret edilmesi hakaret suçunun nitelikli hâlini oluşturmaktadır. Şayet fail, somut olayda hakaret ettiği kişinin kamu görevlisi olduğunu bilmiyor ise suçun bu nitelikli şeklinin oluştuğun- dan söz edilemez ve fail sadece hakaret suçunun temel şeklinden dolayı sorumlu tutulur.
Somut olayda bir hukuka uygunluk nedeni mevcut ise fail bu hukuka uygunluk nede- ninin maddi şartlarının gerçekleştiğinin bilinciyle hareket etmelidir. Hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarının mevcudiyeti, kast kapsamında değerlendirilmesi gereken bir husustur. İşlediği fiil açısından bir hukuka uygunluk sebebinin maddi şartları gerçek- leşmediği hâlde, bu şartların gerçekleştiği zannıyla hareket eden kişinin kasten hareket ettiği söylenemez.
Suçun kanuni tarifinde yer almakla birlikte, fiilin haksızlık içeriğinin belirlenmesinde etkili olmayan hususlar kast kapsamına girmezler. Örneğin, objektif cezalandırılabilme şartına yer verilen suçlarda bu şartın gerçekleştiğinin bilinip bilinmemesi önemli değildir. Benzer şekilde, şahsi cezasızlık sebebi veya cezayı kaldıran şahsi sebeplerin fail tarafından bilinmesi gerekmez. Örneğin, hırsızlık suçunun üstsoy veya altsoydan birine karşı işlen- miş olması durumunda fail bakımından bir şahsi cezasızlık sebebi öngörülmüştür (m. 167, f. 1, b). Çaldığı malın babasına ait olduğunu bilmeyen fail hakkında, işlediği hırsızlık suçundan dolayı cezaya hükmolunmaz.
Kast, TCK’nin 21. maddesinin birinci fıkrasında, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi şeklinde tanımlanmıştır. Buna göre fail, fiili işlerken suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşmekte olduğunu biliyorsa kasten hareket etmiştir. Suçun kanuni tarifinde yer alan bütün maddi unsurlar kastın kapsamına dâhildir. Örneğin, aldığı eşyanın başkasına ait olduğunu bilmeyen kimse, hırsızlık suçu bakımın- dan kasten hareket etmiş olmaz. Çünkü hırsızlık suçunda failin suçun konusunu oluştu- ran malın bir başkasına ait olduğu bilinci ile hareket etmesi gerekir.
Suçun nitelikli unsurları da kast kapsamına dâhildir. Dolayısıyla suçun nitelikli şeklinin oluştuğundan bahsedilebilmesi için somut olayda failin nitelikli unsurların gerçekleştiği bi- linci ile hareket etmesi gerekir. Örneğin, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret edilmesi hakaret suçunun nitelikli hâlini oluşturmaktadır. Şayet fail, somut olayda hakaret ettiği kişinin kamu görevlisi olduğunu bilmiyor ise suçun bu nitelikli şeklinin oluştuğun- dan söz edilemez ve fail sadece hakaret suçunun temel şeklinden dolayı sorumlu tutulur.
Somut olayda bir hukuka uygunluk nedeni mevcut ise fail bu hukuka uygunluk nede- ninin maddi şartlarının gerçekleştiğinin bilinciyle hareket etmelidir. Hukuka uygunluk nedenlerinin maddi şartlarının mevcudiyeti, kast kapsamında değerlendirilmesi gereken bir husustur. İşlediği fiil açısından bir hukuka uygunluk sebebinin maddi şartları gerçek- leşmediği hâlde, bu şartların gerçekleştiği zannıyla hareket eden kişinin kasten hareket ettiği söylenemez.
Suçun kanuni tarifinde yer almakla birlikte, fiilin haksızlık içeriğinin belirlenmesinde etkili olmayan hususlar kast kapsamına girmezler. Örneğin, objektif cezalandırılabilme şartına yer verilen suçlarda bu şartın gerçekleştiğinin bilinip bilinmemesi önemli değildir. Benzer şekilde, şahsi cezasızlık sebebi veya cezayı kaldıran şahsi sebeplerin fail tarafından bilinmesi gerekmez. Örneğin, hırsızlık suçunun üstsoy veya altsoydan birine karşı işlen- miş olması durumunda fail bakımından bir şahsi cezasızlık sebebi öngörülmüştür (m. 167, f. 1, b). Çaldığı malın babasına ait olduğunu bilmeyen fail hakkında, işlediği hırsızlık suçundan dolayı cezaya hükmolunmaz.