OSMANLI TÜRKÇESİNE GİRİŞ I Dersi Yazım soru detayı:
SORU:
Kelime köklerinde ünlülerin yazılışı için yaygın ve gelenekleşmiş hangi uygulamalardan söz edilebilir?
CEVAP:
a. Tek heceli kelime köklerinde ön sesteki bütün ünlüler harfle gösterilmiştir. Bunun klasik yazımımızda bir kural olduğu söylenebilir:
??? ,öc ??? ,ok ??? ,il ??? ,ır ??? ,el ?? ,ek ?? ,ak ??
un, ??? ün.
b. Tek heceli kelimelerde, iç seste e dışındaki
bütün ünlüler harfle gösterilmiştir:
,kul ??? ,göz ??? ,yol ??? ,dil ??? ,kır ??? ,dal ???
??? kül; ama: ?? tek, ?? yel, ?? bel
c. İki ve üç heceli köklerde de hece ünlülerinin
her biri çoklukla harfle gösterilmiştir:
???? ,köprü ????? ,böğür ????? ,kulak ????? ,ayak ????
,ayı ???/ ??? ,elli ???? ,otuz ????? ,dokuz ????? ,altı ???? ,iki
??????? ,tilki ????? / ????? ,kaplan ?????? ,arslan ??????
arayacak gibi. Bu kuralın istisnası olmak üzere ilk ya da ikinci
hece ünlüsü için harf kullanılmadığı da olmuştur:
?????? bacanak, ???? kanat, ??? yedi, ???? göğüs, ???? bağır, ???? boyun, ?????? sırtlan gibi.
d. Kimi tek ve iki hecelilerde ünlüler için harf
kullanılmamıştır. Bunlar zamirler, sayı adları gibi
çok kullanılan kelimelerdir:
????? ,sekiz ??? ,siz ?? ,biz ?? ,sen ?? ,ben ??
altmış, ???? yetmiş gibi.