CEZA HUKUKU Dersi SUÇ TEORİSİNE GİRİŞ VE TİPİKLİĞİN MADDİ UNSURLARI soru detayı:
SORU:
Kesintisiz suç-ani suç ayrımının pratik değeri nedir?
CEVAP: Bir suçun ani suç mu, kesintisiz suç mu olduğunu tespit etmenin ceza ve ceza muha- kemesi hukuku bakımından önemli sonuçları vardır.
Kesintisiz suçlar, ani suçlar gibi tamamlanıncaya kadar teşebbüse elverişlidir. Kesintisiz suç tamamlandıktan sonra işlenmeye devam edilmesi ve bu sırada failin elinde olmayan sebeplerle icrasının sona erdirilmesi hâlinde suç esasen tamamlandığından teşebbüse ilişkin hükümler uygulanmaz. Örneğin bir kimsenin bir yere kapatılmak suretiyle özgürlüğünün kısıtlanmasıyla kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu tamamlanmış olur. Bu aşamaya kadar bu suça teşebbüs mümkündür. Odaya kapatılan kişinin ertesi gün polisler tarafından bulunarak kurtarılması hâlinde suçun teşebbüs aşamasında kaldığından söz edilemez.
Kesintisiz suç işlenmeye devam ettiği sürece, yani bitinceye kadar, bu suçlara iştirakin her şekliyle katılmak mümkündür. Hâlbuki ani suçlara iştirak ancak suçun tamamlanmasına kadar söz konusu olabilir.
Kesintisiz suçun failine karşı, suç işlenmeye devam ettiği sürece meşru savunmada bulunmak mümkündür. Örneğin özgürlüğü kısıtlanan mağdur, özgürlüğüne kavuşmak için bulunduğu yerin kapısını kırarak kaçacak olursa, meşru savunmadan yararlanır.
Ceza hukuku kurallarının zaman bakımından uygulanması konusunda da kesintisiz suç, ani suçtan farklılık gösterir. Kesintisiz suç, fiiilin icrasının kesintiye uğradığı (sonladığı veya bittiği) anda işlenmiş olacağından, o anda hangi kanun yürürlükte ise o kanun uygulanır.
Kusur yeteneğine ilişkin sorunlarda, özellikle çocukların hangi dönem yaş küçüklüğü içinde bulunduklarının belirlenmesinde fiilin icrasına başlanan an değil, kesintinin ger- çekleştiği an esas alınır.
Kesintisiz suçlarda davaya bakmaya yer itibariyle yetkili mahkeme, kesintinin gerçekleştiği yer mahkemesidir (CMK m. 12/2). Zamanaşımı kesintinin gerçekleştiği günden itibaren işlemeye başlar (m. 66/6). Şikâyete tabi kesintisiz suçlarda, şikâyet süresi de ancak kesintinin gerçekleştiği andan itibaren başlar.
Bir suçun ani suç mu, kesintisiz suç mu olduğunu tespit etmenin ceza ve ceza muha- kemesi hukuku bakımından önemli sonuçları vardır.
Kesintisiz suçlar, ani suçlar gibi tamamlanıncaya kadar teşebbüse elverişlidir. Kesintisiz suç tamamlandıktan sonra işlenmeye devam edilmesi ve bu sırada failin elinde olmayan sebeplerle icrasının sona erdirilmesi hâlinde suç esasen tamamlandığından teşebbüse ilişkin hükümler uygulanmaz. Örneğin bir kimsenin bir yere kapatılmak suretiyle özgürlüğünün kısıtlanmasıyla kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu tamamlanmış olur. Bu aşamaya kadar bu suça teşebbüs mümkündür. Odaya kapatılan kişinin ertesi gün polisler tarafından bulunarak kurtarılması hâlinde suçun teşebbüs aşamasında kaldığından söz edilemez.
Kesintisiz suç işlenmeye devam ettiği sürece, yani bitinceye kadar, bu suçlara iştirakin her şekliyle katılmak mümkündür. Hâlbuki ani suçlara iştirak ancak suçun tamamlanmasına kadar söz konusu olabilir.
Kesintisiz suçun failine karşı, suç işlenmeye devam ettiği sürece meşru savunmada bulunmak mümkündür. Örneğin özgürlüğü kısıtlanan mağdur, özgürlüğüne kavuşmak için bulunduğu yerin kapısını kırarak kaçacak olursa, meşru savunmadan yararlanır.
Ceza hukuku kurallarının zaman bakımından uygulanması konusunda da kesintisiz suç, ani suçtan farklılık gösterir. Kesintisiz suç, fiiilin icrasının kesintiye uğradığı (sonladığı veya bittiği) anda işlenmiş olacağından, o anda hangi kanun yürürlükte ise o kanun uygulanır.
Kusur yeteneğine ilişkin sorunlarda, özellikle çocukların hangi dönem yaş küçüklüğü içinde bulunduklarının belirlenmesinde fiilin icrasına başlanan an değil, kesintinin ger- çekleştiği an esas alınır.
Kesintisiz suçlarda davaya bakmaya yer itibariyle yetkili mahkeme, kesintinin gerçekleştiği yer mahkemesidir (CMK m. 12/2). Zamanaşımı kesintinin gerçekleştiği günden itibaren işlemeye başlar (m. 66/6). Şikâyete tabi kesintisiz suçlarda, şikâyet süresi de ancak kesintinin gerçekleştiği andan itibaren başlar.