CEVAP:

Keynes, Post-Keynesçiler ve Neoklasiklerin hepsi de ekonomiyi, bütün makineyi bir iki değişmezin harekete geçirdiği bir modele oturttular. Bugün ihtiyaç duyduğumuz mo- del ise ekonomiyi “ekoloji”, “çevre”, “konfigürasyon” olarak ve etkileşim içindeki çeşitli alanlardan meydana gelen bir şey olarak görmek durumundadır: Birey ve firmaların, özellikle de uluslar aşırı nitelikte olanların yarattığı “mikro-ekonomi”, “ulusal devletlerin makroekonomi”si ve bir dünya ekonomisi. Önceki ekonomi kuramlarının hepsi, bu tür tek bir ekonominin tam bir denetim sağladığım varsaydılar; öbürlerinin hepsi buna bağımlıdırlar ve işlevseldirler. Neoklasiklerin marjinal fayda dünyasında birey ve firmalar, devletin makroekonomisini kontrol altında tutar. Keynesçi ve post-Keynesçi dünyalarda, daha önce belirtildiği gibi devlet para ve kredisi birey ve firmaların mikroekonomisini kontrol altında tutar. Oysa bugünkü ekonomik gerçeklik, bu üç ekonominin oluşturduğu bir gerçekliktir. Yakında da (AB örneğinde olduğu gibi) ekonomik bölge dördüncü bir yarı- bağımlı ekonomi hâline gelebilir. Yukarda belirtildiği gibi, bunların her biri kısmen bağımlı değişken olduklarından, hiçbiri öbür üçünü tam bir denetim altında tutamaz; hiçbiri öbürü tarafından tam bir denetim altında tutulamaz. Ancak hiçbiri öbürlerinden tam anlamıyla bağımsız da değildir. Bu kadar büyük bir karmaşıklık, ancak anlatılabilir, çözülemez, çünkü önceden tahmin yapma imkânı vermez.