CEVAP:

Klasik iktisatçılar, dış ticaret hadlerinin uzun dönemde, daha çok ham madde ve tarımsal ürün ihracatçısı olan gelişmekte olan ülkelerin lehine ve dolayısıyla sanayi ürün ihracatçısı gelişmiş ülkelerin aleyhine olacağını öne sürmüşlerdir. Klasik iktisatçıların gerekçeleri aşağıdadır:

• Tarımsal ürün üretiminde azalan verimler yasası nedeniyle, üretimin yeteri kadar arttırılamaması sonucu uzun dönemde tarımsal ürün fiyatları, üretiminin arttırılması mümkün olan endüstriyel ürün fiyatlarından daha hızlı artacaktır. Dış ticaret hadleri, tarımsal ürün üreten ülkeler lehine gelişecektir.
• Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelerden satın aldıkları tarımsal ürünlere olan talepleri yoğun olduğundan, tarımsal ürün fiyatları, sınai malların fiyatlarına göre daha yüksek olacaktır. Dolayısıyla, sınai mallar ihracatçısı gelişmiş ülkeler, tarımsal ürünler ihracatçısı gelişmekte olan ülkelerle yaptıkları ticarette dış ticaret hadleri, gelişmiş ülkelerin aleyhine olacaktır.
• Dış ticaret hadlerinin uzun dönemde, gelişmekte olan ülkelerin lehine gelişeceğini savunan görüşe göre, fiyat endeksleri sanayi mallarının kalitesinde meydana gelen değişmeleri de yansıtmayacak ve bu da tarımsal ürün ihracatçısı ülkeler lehine gelişecektir. Ayrıca, dış ticaret hadlerini sadece görünür ticaret hesabına dayanarak bulmak yeterli değildir. Çünkü cari hesap kalemleri, görünen ve görünmeyen kalemleri de kapsamaktadır. Görünmeyen kalemler içinde yer alan ulaştırma masrafları, uzun dönem borçlarının faizleri, doğrudan doğruya yapılan yatırımlardaki kâr transferlerinin azalma göstermesi de dış ticaret hadlerinin tarımsal ürün ve ham madde ihracatçısı gelişmekte olan ülkelerin lehine dönmesine neden olabilir.