CEVAP: Bu hastalık üçgeninde konukçu bitki hassas, patojen mikroorganizmanın sayısı ve virulensi fazla ise enfeksiyon çok çabuk meydana gelir. Çevresel faktörler hazırlayıcı nedenler olarak ikinci derecede role sahiptirler. Ancak bazı durumlarda enfeksiyonun başlatılabilmesi ve yayılması üzerinde çok fazla etkide bulunduklarını da unutmamak gerekir. Eğer patojen virulent (saldırganlığı yüksek), konukçu bitki hassas ancak çevre koşulları uygun değilse enfeksiyon sporadik veya endemik, eğer her üç faktörde uygun ise epidemik veya pandemik olarak seyreder. ? Sporadik hastalıklar küçük bir bölgede tek tük ve seyrek olarak çıkar ve etrafa yayılma karakteri göstermezler. ? Endemik hastalıklar da küçük bir bölgede çıkar ve başka bölgelere yayılma eğilimi göstermezler. Eskiden beri o bölgede bulunduğu halde zaman zaman yükselişler gösterirler. Hastalığın bu karakterine endemik adı verilir. ? Hastalık bir bölgede çıkıyor ve sonra diğer bölgelere de yayılıyorsa epidemik karakterde enfeksiyon olarak nitelendirilir. Hastalıkların yer ve zamana göre periyodik görünümlerine epidemi ve hastalığın bu karakterine de epidemik adı verilir. ? Bazı hastalıklar ise ülkelere yayılma eğilimi gösterirler. Bir bölgede ortaya çıkan ve bir süre devam eden epidemi bir başka bölgeye ve bir kıtadan başka bir kıtaya atlayabilir. Bu şekilde epidemilerin atlama yapmalarına pandemi adı verilir. Bu atlamalarda rüzgâr başlıca faktördür. ? Epidemilerde geniş alanlarda ve kitle halinde hastalanma söz konusudur. Epidemileri inceleyen bilim dalına da “epidemiyoloji” denir. Bir hastalık bazı koşullarda endemik olduğu gibi epidemik ve pandemik de olabilir. Bu da çevresel faktörler ve alınan önlemler ile sıkı sıkıya ilgilidir.