ÖZEL GÜVENLİK MESLEK ETİĞİ Dersi Kuvvet Kullanmanın Teorik ve Etik Boyutu soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Kuvvet kullanımı eğitimi hangi boyutları içermektedir?


CEVAP:

Güvenlik görevlilerinin zor kullanma uygulamaları birkaç farklı açıdan ele alınabilir. Bu açılardan her birisi kendine göre bir eğitim gerektirmektedir. Bunlar en genel anlamda üçe ayrılır:

  • Kuvvet Kullanma Eğitiminin ‘Fiziki’ Boyutu: Bir güvenlik görevlisi öncelikli olarak kuvvet kullanma konusunda yeterli bir eğitim almış olmalıdır. Başta kendi fizik gücü olmak üzere, maddi güç olarak adlandırılan araç-gereç, teçhizat ve silahları kullanma konusunda gerekli ve yeterli eğitim almayan bir görevli panikleyerek kontrolünü kaybedebilir. Güvenlik görevlisinin gerilimli bir olayda kontrolünü kaybetmeyerek soğukkanlılığını koruyabilmesi, onun savunma sanatları konusunda iyi eğitim alması ile mümkündür. Eğitim, güvenlik görevlisine kendine güven duygusu kazandıracak, kendine güveni olan bir görevlinin ise davranışları daha kontrollü olacaktır. Böyle bir görevli kuvvet kullanma konusunda aceleci değil, daha temkinli ve soğukkanlı davranabilecektir.
  • Kuvvet Kullanma Eğitiminin ‘Yasal’ Boyutu: Kuvvet kullanmanın ikinci ama belki de en önemli boyutu yasal boyutudur. Güvenlik görevlileri kuvvet kullanma konusundaki yasal mevzuatı çok iyi bilmelidirler. Kuvvet kullanımına Türk Ceza Kanunu’nun genel hükümleri açısından bakıldığında, bu yetkinin ceza sorumluluğunu kaldıran hukuka uygunluk sebepleri ya da kusurluluğu kaldıran sebepler arasında bulunduğu görülecektir. Söz konusu yetkinin kullanımı TCK’nın 24. maddesinin 1. fıkrasındaki ‘kanunun hükmünü yerine getirme’ ya da görevli ve yetkili bir merciin emri üzerine yapılıyorsa TCK’nın 24. maddesinin 2. fıkrasındaki ‘yetkili merciin emrini ifa’ şeklinde ya da TCK’nın 25/1. Maddesinde düzenlenmiş bulunan ‘meşru savunma’ kurumunun şartları içinde uygulama alanı bulduğu görülmektedir (Eryılmaz ve Bozlak, 2009: 248- 249). Dolayısıyla güvenlik görevlileri, kuvvet kullanma konusunda mevzuatta var olan yetkilerinin sınırlarını aşmaları durumunda, TCK’nin 27 ile 256. maddelerine göre suçlu duruma düşebilirler. Diğer taraftan sahip oldukları yasal yetkileri kullanmamaları durumunda ise bu kez görevlerini ihmal ettikleri için yine suçlu duruma düşebilirler. O hâlde güvenlik görevlilerinin kuvvet kullanma konusundaki yasal boyutu çok iyi bilmeleri gerekir.
  • Kuvvet Kullanma Eğitiminin ‘Ahlaki’ (Etik) Boyutu: Kuvvet kullanma eğitiminin üçüncü boyutu ahlaki, yani etik boyutudur. Her şeyden önce inisiyatif kullanımı gerektiren kuvvet kullanma uygulamalarında etik bir duyarlılık da gereklidir. Bazı durumlarda hangi düzeyde kuvvet kullanımının asgari kuvvet olduğunu ve hangi düzeydeki bir kuvvet kullanımının yeterli olduğunu ancak kuvveti kullanan görevlinin kendisi bilebilir. Ancak buradaki bireysel takdir yetkisinden keyfîlik anlaşılmamalıdır. Güvenlik görevlisinin karar ve davranışlarının mesleki profesyonellik ve mesleki etik ilkelere uygun olması beklenir. Kuvvet kullanımına yasal açıdan izin verildiği her durumda güvenlik görevlisi kuvvet kullanma konusunda çok istekli ve hevesli olmamalıdır. Gerek kuvvet kullanımı konusundaki heveslilik ve acelecilik ve gerekse kullanılacak olan kuvvetin düzeyi ve üslubu güvenlik görevlisinin inisiyatifine bağlıdır. Güvenlik görevlisinin inisiyatifinde olan durumlarda görevlinin davranışlarını belirleyen en etkin faktör, onun sahip olduğu etik duyarlılığıdır.