ORTAÇAĞ-YENİÇAĞ AVRUPA TARİHİ Dersi AYDINLANMA VE ANTİK REJİM'İN (ANCIENT REGIME) SONU (1748-1789) soru detayı:

CEVAP:

1766’dan itibaren II. Katerina ve II. Friedrich, Lehistan’daki “Dissidentler’in” yani Ortodokslar’ın ve Luteranlar’ın da Katolikler’le eşit haklara sahip olması için Poniatowski’ye baskı yapmaya başladılar. Rusya, Ortodokslar’ın, Prusya da Protestanlar’ın hâmiliğine soyunarak Lehistan’ın içişlerine müdahale etmeyi düşünmekteydi. Buna mukabil ülkedeki Katolikler’in bir kısmı da bu reformların yapılmasına karşı geldi. Muhalefet, Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu’nun da desteğini alarak giderek büyüdü ve Lehistan yeniden bir iç kaosa sürüklendi. Bunu fırsat bilen Rusya ise Lehistan’daki askerî birliklerinin sayısını arttırdı ve muhalifleri silah zoruyla etkisiz hâle getirmeye başladı. Bu yüzden muhalifler, daha kolay destek bulmak amacıyla Türk sınırına yakın bölgelerde konuşlandılar. Osmanlı İmparatorluğu’nun müdahalesini ve yardımını önlemek için Rus birlikleri Türk sınırına kaydırıldı. Bu durum Bâbıâli ile Rusya arasında diplomatik olarak gerilimli günlerin yaşanmasına sebep oldu ve ilişkiler, muhalifleri bastırmak üzere Rus askerinin Temmuz 1768’de Balta’da Osmanlı topraklarına girmesi ve Türk vatandaşlarını katletmesiyle tamamen koptu. Bâbıâli, Balta’daki katliamdan sonra Ekim 1768’de Rusya’ya savaş ilan etti.