YARGI ÖRGÜTÜ VE TEBLİGAT HUKUKU Dersi Yargı Örgütü Hukukunun Temel Kavramları ve Anayasa Yargısı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Mahkemelerin Bağımsızlığı ilişkisini genel olarak açıklayınız.


CEVAP:

Anayasamıza göre, yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır (Anayasa m. 9). Hâkimler, görevlerinde bağımsız- dırlar; Anayasa’ya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanî kanaatlerine göre hüküm verirler (Anaya- sa m. 138, I; Hâkimler ve Savcılar K. m. 4, II). Hâkimlerin yürütme ve yasama organları karşısın- da bağımsızlığını koruyabilmek ve onların hiçbir baskı ve etki altında kalmadan, hukuka ve vicdanla- rına göre karar vermelerini sağlayabilmek amacıyla, anayasal boyutta çeşitli ilkeler öngörülmüştür. Bu çerçevede, hiçbir organ, makam, mercii veya kişi, yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez; genelge gön- deremez; tavsiye ve telkinde bulunamaz (Anayasa m. 138, II; Hâkimler ve Savcılar K. m. 4, I). Mah- keme ve hâkimlere emir ve talimat verilemeyeceği,

genelge gönderilemeyeceği, tavsiye ve teklinde bu- lunulamayacağına ilişkin bu kural, maddî anlamda yargı yetkisinin kullanılması ile sınırlıdır. Mahke- melerin, doğrudan doğruya hukukî uyuşmazlıkları çözme faaliyetleri dışındaki personelin yönetimi ve yazı işlerinin yürütülmesi gibi idarî işlem ve faa- liyetlerinde, bu yasaklar ya da sınırlamalar geçerli değildir. Zira hâkimler ve savcılar idarî görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdırlar (Anayasa m. 140, VI; Hâkimler ve Savcılar K. m. 5, IV). Bu çerçevede, Adalet Bakanı, yargı yetkisinin kullanıl- masına ilişkin görevler hariç olmak üzere hâkim ve savcılar üzerinde gözetim hakkını haizdir (Anayasa m. 144; Hâkimler ve Savcılar K. m. 5, V).