SORU: Marx’ın devlet hakkında düşünceleri nelerdir?
CEVAP: Marx’a siyaset, ekonomi tarafından yönlendirilen toplumsal bir olgudur. Siyaset, toplumsal dinamizmin irdelenişidir ki bu toplumsal dinamik de temelde sınıf mücadelelerinden doğmaktadır. Üretim ilişkileri, toplumun yapısını şekillendiren sosyal sınıfların nitelik ve dağılımını biçimlendiren unsurlardır. Üretim ilişkilerinin belirli bir biçimde yapılaştırdığı toplumda belirli kurumlar ortaya çıkmaktadır. Üretim tarzı, birer üst yapı unsuru olan kurumların özelliğini irade etmektedir. Üst yapı kurumlarının toplumun temelini etkileme gücü vardır. Sonuç olarak üretim güçleri üretim tarzını belirler; belirli bir üretim tarzında belirli tipte sosyal sınıflar ve bunların mücadelesi vardır ve sınıf mücadelesi siyasal rekabete neden olur. Yani, siyasal rekabet üretim ilişkilerinin bir yansımasıdır. O halde, devlet de siyasal rekabetin odak noktası olarak üretim ilişkilerinin ürettiği bir kurumdan ibarettir.
