HADİS TARİHİ VE USULÜ Dersi HADİSLERİN TASNİFİ VE TEMEL HADİS KİTAPLARI soru detayı:
SORU:
Meğâzî ve Siyer Kitapları nedir?
CEVAP:
Meğâzî ( )?????? Hz. Peygamber’in savaşları, Sîret/Siyer (?????) ise, hayatı anlamına gelir. Bu konulardaki hadisleri toplayan kitaplar da aynı isimle anılır. Meğâzî kitaplarında Hz. Peygamber’in savaşları ile ilgili rivayetler, Siyer kitaplarında ise hayatı ile ilgili rivayetler bir araya getirilmiştir. Bunlar da belli bir konudaki hadisleri toplayan kitaplardan sayılabilir. Fakat yaygın olarak yazılmış olmaları ve önemlerine binaen ayrı bir tür sayılabilirler. Bu iki kitap türünden meğâzîler daha önce, siyerler ise daha sonra yazılmışlardır. Meğâzî ve Siyer kitapları hicrî birinci asrın sonlarına doğru yazılmaya başlanmıştır. Meğâzî konusunda kitap derleyen âlimler ölüm tarihlerine göre kronolojik olarak şunlardır:
Urve b. Zübeyr b. el-Avvâm (ö.94/712), Âmir b. Şurahbîl eş-Şa’bî (ö.103/721), İbn Şihâb ez-Zührî (ö.124/741), Musa b. Ukbe (ö.141/758), İbn İshâk (ö.150/767), Ma‘mer b. Râşid (ö.153/770), Mu‘temir b. Süleyman (ö.187/802) , Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî (ö.207/822),
Bunlardan İbn Şihâb ez-Zührî, İbn İshâk ve Vâkıdî ayrıca Siyer isimli kitaplar da yazmışlardır.
İslam tarihinde yazılan siyer kitaplarından en meşhuru ve klasik olanı İbn Hişam’ın (ö.218/833) Sîretü İbn Hişâm ismiyle meşhur olan eseridir.
Görüldüğü gibi bu yazarların ölüm tarihleri hicrî 94-218 yılları arasıdır. Bu şahısların eserlerini tam ölüm arifesinde değil ölmeden önceki yıllarda yazdıkları düşünülürse bu kitap türünün hicrî birinci yüzyıl sonlarına doğru yazılmaya başlanıp ikinci yüzyılda klasiklerinin yazımının tamamlandığı görülür.