HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI Dersi Havacılık İşletmelerinde Maliyet Davranışı ve Maliyet-Hacim- Kâr Analizleri soru detayı:
SORU:
MHK analizi, karar alma sürecinde yöneticilere önemli veriler sağlayan bir kaynaktır. Yaratılan
veriler birçok unsurdan etkilenebilmektedir. Bu
nedenle MHK analizi tekniğinin belirli varsayımlar ve sınırlılıklar altında veri ürettiği gerçeğinin
her zaman göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Kâr planlamasının iyi bir şekilde yapılabilmesi için yöneticilerin kârı etkileyen faktörlere
ilişkin detaylı bilgi sahibi olmaları gerekmektedir.
Bu yüzden de yöneticilerin alacakları kararlarda
MHK analizinin ürettiği bilgilerin varsayımları ve
sınırlılıkları iyi bir şekilde bilmeleri gerekmektedir. Söz konusu sınırlılıklar ve varsayımlar nelerdir?
CEVAP:
• Maliyet yönetiminde etkinliğin sağlanabilmesi her şeyden önce maliyet analizlerinde
kullanılacak maliyet veri tabanını destekleyen sağlam bir muhasebe sistemi alt yapısının işletmede kurulmuş olması ön koşuluna bağlıdır. Maliyetlerin sağlıklı olarak
saptanamadığı, ölçülemediği, kayıt altına
alınamadığı ve tam raporlanamadığı bir ortamda maliyet yönetiminde etkinlikten söz
etmek mümkün değildir.(Can ve Öztürk,
2014, s.162).
• Tüm maliyetler sabit ve değişken maliyet
olarak sınıflandırılır.
Bu varsayım, sürekli olarak tek bir hizmet
sunan bir organizasyonun kârlılığı veya belirli bir olayın kârlılık analizinin yapılmasına
olanak sağlamaktadır.
• Değişken maliyetler, sunulan hizmet miktarına (yolcu sayısı, ek hizmet satın alan yolcu
sayısı vb) bağlı olarak aynı oranda değişim
göstermektedir ve birim başına değişken
maliyetler her zaman sabit kalmaktadır.
• Toplam maliyet fonksiyonu belirlenen sınırlar içinde doğrusaldır.
Bu varsayım, genellikle normal faaliyet dönemi aralığında geçerli olmaktadır. Ancak
verimlilik ya da hacimdeki değişmeler doğrunun eğriselleşmesine neden olacaktır.
• Birim satış fiyatı değişmediği kabul edildiği
için toplam gelir fonksiyonunun da belirli hacim aralığı için doğrusal olduğu kabul
edilir. Ayrıca tutundurma faaliyeti nedeniyle bir siparişin tamamlanması sürecindeki
fiyat değişimlerinde ortalama satış fiyatı
esas alınır.
Hizmetin birim satış fiyatı, kabul edilen hacim aralığında sabit olduğu varsayılmaktadır.
İşletmenin izlediği hizmet sunumu ve fiyat
politikalarında önemli değişiklikler olmadığı sürece hizmetlerin tam rekabet pazarında
işlem gördüğü kabul edilir. Satış fiyatındaki
değişmeler karşısında talep etkilenmesi durumunda gelir fonksiyonun eğriselleşmesi söz
konusu olur.
• Sadece tek bir hizmet için analiz yapılır,
eğer birden fazla hizmete ilişkin satış karması için yapılıyorsa değişkenler sabit kabul
edilir.
Satış karması her bir hizmetten elde edilen satış tutarı veya hacmindeki payını ifade etmektedir. Eğer hizmetler farklı satış değerlerine ve
maliyetlere sahipse, karışımdaki değişiklikler
MHK analizi sonucunu etkilemektedir.
• MHK analizinde ya hacim ya da satış değeri
olmak üzere tek bir maliyet taşıyıcısından
yararlanılır. Rakipler, müşteriler vb. gibi
faktörler göz ardı edilmektedir.
• Maddi/maddi olmayan duran varlıklar
farklı üretim hacimlerinde aynı kaldığı varsayılmaktadır.
• Girdilerden sağlanan verimlilik sabit kabul
edilmektedir.
• Satışlar ile stoklar arasında tam bir zaman
uyumu mevcuttur.
• Normal kapasiteye yakın bir faaliyet hacmi
söz konusudur.
• Olağanüstü gelir veya gider ortaya çıkmamaktadır.
• Yarı sabit ve yarı değişken maliyetler göz
ardı edilmektedir. (http://www.busmgt.
ulst.ac.uk)
• Analiz tekniği kısa dönem için doğru kabul
edilmekte ve uygulanmaktadır.
• Riskler ve belirsizlikler göz ardı edilmektedir