OSMANLI TARİHİ (1789-1876) Dersi Köklü Değişiklikler ve Tanzimat’a Hazırlık (1830-1839) soru detayı:
SORU:
Mısır Meselesi'nin çıkış sebepleri nelerdir?
CEVAP: II. Mahmud, 1821 Mora isyanı sırasında Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’dan yardım istemiş, Mehmed Ali Paşa da oğlu İbrahim Paşa komutasında Mısır birliklerini yardıma göndermiştir. İbrahim Paşa’nın Mora’da kazandığı başarılar üzerine Avrupa devletleri müdahale etmiş ve Sen-Petersburg Protokolünü hazırlayıp kabulünü istemişlerdir. Osmanlı Devleti’nin Yunanistan’ın bağımsızlığını içeren Sen-Petersburg Protokolü ve onu teyit eden Londra Antlaşma’sını kabul etmemesi üzerine de 1827’de Navarin’de bulunan Osmanlı-Mısır kuvvetlerini düzenledikleri ani bir baskınla batırmışlardır. Navarin baskınından sonra Mısır kuvvetlerinin padişahtan izin istemeden çekilmesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında istenen yardımın gönderilmemesi, Edirne Antlaşması’ndan sonra gerginliğin giderek artmasına sebep olmuştur. Bunun en önemli sebebi Mehmed Ali Paşa’nın yardım karşılığı vaat edilen Girit, Suriye ve Trablusşam valiliğini istemesidir. Olaylar Osmanlı Devleti’nin aleyhine geliştiğinden sadece Girit valiliği verilmiş ancak Hüsrev Paşa’nın da etkisiyle bir taraftan da Mehmed Ali Paşa’dan kurtulmanın plânları yapılmıştır. Eski sadrazam Selim Paşa’nın Şam valisi atanması ve bir bahane ile Mısır’a girmesi tasarlanırken bundan haberdar olan Mehmed Ali Paşa’nın hırsı daha da artmıştır.
II. Mahmud, 1821 Mora isyanı sırasında Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’dan yardım istemiş, Mehmed Ali Paşa da oğlu İbrahim Paşa komutasında Mısır birliklerini yardıma göndermiştir. İbrahim Paşa’nın Mora’da kazandığı başarılar üzerine Avrupa devletleri müdahale etmiş ve Sen-Petersburg Protokolünü hazırlayıp kabulünü istemişlerdir. Osmanlı Devleti’nin Yunanistan’ın bağımsızlığını içeren Sen-Petersburg Protokolü ve onu teyit eden Londra Antlaşma’sını kabul etmemesi üzerine de 1827’de Navarin’de bulunan Osmanlı-Mısır kuvvetlerini düzenledikleri ani bir baskınla batırmışlardır. Navarin baskınından sonra Mısır kuvvetlerinin padişahtan izin istemeden çekilmesi, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında istenen yardımın gönderilmemesi, Edirne Antlaşması’ndan sonra gerginliğin giderek artmasına sebep olmuştur. Bunun en önemli sebebi Mehmed Ali Paşa’nın yardım karşılığı vaat edilen Girit, Suriye ve Trablusşam valiliğini istemesidir. Olaylar Osmanlı Devleti’nin aleyhine geliştiğinden sadece Girit valiliği verilmiş ancak Hüsrev Paşa’nın da etkisiyle bir taraftan da Mehmed Ali Paşa’dan kurtulmanın plânları yapılmıştır. Eski sadrazam Selim Paşa’nın Şam valisi atanması ve bir bahane ile Mısır’a girmesi tasarlanırken bundan haberdar olan Mehmed Ali Paşa’nın hırsı daha da artmıştır.