CEVAP:

Herhangi bir sistem üzerinde çalışmak için oluşturulan ve sistemin benzeri olan veya sistemin özelliklerini taşıyan yapıya model denir. Burada benzerlik ile kastedilen mutlaka şekilsel benzerliğin olması değildir. Sistemin davranışlarını gösteren (simüle eden) bir model de kurulabilir. Bu nedenle model kavramı 3 başlıkta incelenir ve şu isimlerle anılır: 1. Şekilsel Model 2. Benzeşim Model 3. Matematiksel Model. Şekilsel model, gerçek yapı ile benzeri arasında şekilsel benzerliğin olduğu modeldir. Diğer bir deyişle model, gerçeğin ölçekli olarak küçültülmüş veya büyütülmüş olmasıyla elde edilir. Örneğin; bir mimarın çalışmalarını göstermek için oluşturduğu mimari maketler, gemi inşaatı mühendisinin tasarladığı gemi gövdesine ait gemi maketi, birer şekilsel modeldir. Benzeşim modelleri gerçek yapının (sistemin) davranışlarını temsil etmek üzere kurulan çoğu kere şema, grafik, diyagram gibi çizimlerle ifade edilen modellerdir. (Resim 1.3.) Burada model ile gerçek sistem arasında yarı yarıya şekilsel benzerlik vardır. Örneğin bir şehre barajdan su getiren ana boru hatları ve hatlara su gönderen pompa istasyonları olsun. Hangi pompa istasyonundan birim zamanda ne kadar su pompalanırsa, şehre ne kadar zamanda su gider ve bu su nerelere ulaşır sorularını cevaplamak istersek, boru hatlarının bir ağ (network) olarak gösterildiği su şebekesi haritasının çıkarılması gerekir. Bu harita üzerinden yapılacak hesaplarla ilgili sorulara cevaplar bulunabilir. Bu durumda kullanılan şebeke haritası boru hatlarının benzerini gösterdiği için bir benzeşim modelidir. Matematiksel model ise sistemin tamamen matematiksel gösterimler ve fonksiyonlarla ifade edilmesi sonucunda oluşur. (Resim 1.4.) Gerçek sistem ile matematiksel model arasında şekilsel hiçbir benzerlik yoktur. Örneğin; nxn boyutundaki doğrusal denklem sistemleri, istatistik çalışmalarında kullanılan regresyon ve tahminleme modelleri, yöneylem araştırması kapsamında yer alan karar modelleri birer matematiksel modeldir.