HADİS TARİHİ VE USULÜ Dersi HADİSLERİN TASNİFİ VE TEMEL HADİS KİTAPLARI soru detayı:
SORU:
Müslim ve el-Câmi‘u’s-Sahîh’i hakkında ne söylenebilir?
CEVAP:
Tam adı Ebu’l-Hüseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî’dir. 206/821’de Nişabur’da doğdu. On iki yaşında Nişabur’da Muvatta’ı okuyarak hadis öğrenmeye başladı. Daha sonra Mekke, Medine, Bağdat, Basra, Kûfe, Rey ve Mısır’da döneminin büyük muhaddislerinden hadis okudu. Hocaları arasında İshak b. Râhuye, Ka‘nebî, Ahmed b. Hanbel, Ebû Zür‘a er-Râzî vardır. Çok sayıda meşhur hadisçi ondan hadis okudu. Tirmizî, İbn Huzeyme, Ebû Hâtim er-Râzî bunlardandır. Kumaş ticaretiyle uğraştığında Bezzâz lakabıyla anılırdı ve zengindi. Son derece cömert olduğundan “Nişabur’un cömerdi” diye anılırdı. Hocası Bündâr “Bu devirde en büyük hadis hafızları dört kişidir:
Bunlar Ebû Zür‘a er-Râzî, Müslim, Buhârî ve Dârimî’dir” demiştir. 261/875’de Nişabur’da vefat etti.
Müslim, Sahîh’inin yazımına otuz yaşlarında başlamış, on beş senede tamamlamıştır. Tekrarlarıyla on iki bin tekrarsız dört bin civarında hadis bulunmaktadır. Müslim’in Sahîh’inin en önemli özelliği bir hadisin bütün farklı kanallarını bir arada vermesidir. Önce en makbul ve sağlam isnadları verir, sonra daha aşağı derecede olanları s ıralar ve değerlendirir. Metinler aynı ise bunları tekrar etmez. Bundan amacı hem hadislerin birbirini destekleyerek kuvvet kazandıklarını göstermek, hem de uzmanların farklı kanalları bir arada görerek değerlendirme yapmalarına imkân sağlamaktır.
Bazı âlimler Müslim’in Sahîh’inin Buhârî’ninkinden üstün olduğu görüşündedirler. Bunun gerekçesi, Müslim’in her halkada en az iki kişinin naklettiği hadisleri almış olmasıdır. Diğer gerekçeleri ise, hocaları hayatta iken yazmış olması, muallâk denen senetsiz hadis sayısının on yedi tane olması, sahâbe ve tabiûn sözleri içermeyip sadece Hz. Peygamber’in hadislerine yer vermesidir.
Müslim’in Sahîh’i üzerinde de başta şerhler olmak üzere çok sayıda çalışma yapılmıştır.