HADİS TARİHİ VE USULÜ Dersi TEMEL HADİS KAYNAKLARI ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR soru detayı:

CEVAP:

Özgün şekliyle günümüze ulaşan ilk hadis kitaplarından olan Muvatta üzerine üçüncü asırdan itibaren şerh yapılmaya başlanmıştır. Bunlar arasında hicrî beşinci asırda İbn Abdilberr’in (ö. 463/1071) et-Temhîd limâ fi’lMuvatta mine’l-meânî ve’l-esânîd, et-Takassî li-hadîsi’l-Muvatta ve Şuyûhi’lİmâm Mâlik ve el-İstizkâr isimli üç eseri el-Muvatta hakkında günümüze ulaşan önemli şerhlerdendir. Ebu’l-Velîd el-Bâcî’nin el-Müntekâ’sı, Süyûtî’nin (ö. 911/1505) Tenvîrü’l-hevâlik’i ve Zürkânî’nin (ö. 1222/1710) Şerhu’l-Muvatta’ı ise Muvatta şerhleri arasında yaygın olarak kullanılanlardır.
Ebu’l-Velîd el-Bâcî önce kaleme aldığı el-İstifâ adındaki eserini ihtisar etmiş, fıkhî meselelerin Muvatta’daki delillerine işaret edecek şekle getirmiştir. Böyle bir seçim yapıldığı için de esere el-Müntekâ adını vermiştir. Eser Malikî mezhebine göre yazılmış, ahkâm yönü ağırlıklı bir şerhtir.

Süyûtî’nin Tenvîrü’l-hevâlik’i önceki Mâlikî âlimlerin görüşlerini zikretmek suretiyle hadisleri açıklayan bir şerhtir. Eserin sonunda Muvatta râvileri ile ilgili Süyûtî’nin kaleme aldığı İs’afu’l-mubatta’ bi ricâli’lMuvatta’ adlı eseri bulunmaktadır.
Zürkânî Şerhu’l-Muvatta’da hadislerin rivâyet faklarını göstermekte, mezheplerin hadisle ilgili görüşlerine işaret etmekte ve Mâlikî anlayışa göre tercihlerde bulunmaktadır.