XVIII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI Dersi MAHALLİ-FOLKLORİK ÜSLUP TEMSİLCİLERİ- II soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Nedim’in bu murabbası bestelenerek şarkı formunda okunmuştur. Nedim Divanı’ndaki diğer örnekleri dikkate alarak şarkı ve murabba kavramlarını değerlendiriniz.


CEVAP:

Nedîm’in bentlerden oluşan nazım biçimleri (musammat)
arasında en çok tercih ettiği murabbadır. Murabbaların şarkı
formunda bestelenmesinden ötürü Nedîm şarkı şairi olarak
da tanınmıştır. Oysa murabba biçimindeki şarkıların yanı
sıra gazel şeklinde de şarkı söylediğini bir gazelinin makta
beytinde bizzat belirtir:
Eş‘ârımı gördükde Nedîm eyledi tahsîn
Âfâka bu şarkıyla bir âvâze düşürdüm
Enderunlu Fazıl, Enderunlu Vasıf ve Şeref Hanım’ın da gazel
şeklinde şarkıları vardır. Zaten Nedîm Divanı’nın yazma nüshalarının büyük çoğunluğunda şarkılara ayrı bir bölüm ayrılmamış; bu şiirleri gazeller içinde alfabetik sıraya göre sıralanmıştır. Yalnız üç nüshada; Süleymaniye Kütüphanesi, Darül-mesnevi No.415, Süleymaniye Kütüphanesi Yazma Bağışlar No. 2334, Ankara Millî Kütüphane A.3478 kayıtlı nüshalarda şarkılara müstakil bölüm ayrılmıştır. Diğer yazma nüshalarda ise bu şiirlerin bir kısmı murabba başlığını taşımaktadır. Bu durumda şarkıyı bir nazım şekli olarak kabul etmek zordur.