TÜRKİYE'DE FELSEFENİN GELİŞİMİ II Dersi TÜRK DÜŞÜNCESİ-TÜRKÇE-ELEŞTİRİLER soru detayı:

CEVAP:

Uygur’a göre Türkçenin önemli bir özelliği olan konuşma, Türk kültür çevresinde başlı başına bir amaçtır. Konuşma: “N’oldu böyle sana ağzını bıçak açmıyor?” “Orda ağzı kilitli durma!” “Söz ağzından dirhemle çıkıyor” gibi konuşmayla ilgili deyimleri şöyle değerlendirmiştir: Türkçe deyimler, Türkçeye yapışık kuruluşlar olup başka dillere çevrilmeye gelmezler; bunlar Türkçeye özgü yaşama duygusu, yaşama yöneltisi, yaşama biçimi, yaşama koşullarıdırlar. Bu deyimler, benzetmeli-iğretilemeli anlam örgüleridir; bu örgülerse, özce, kendilerini oluşturan tek tek dil öğelerinden daha çok şeyi sarıp sarmalarlar. Bir bakıma deyimler, vurgular, seslendirişler, söyleyişlerdir, anlamca ince ayrımlar, dil oyunları, yinelemeler, karşıtlıklardır; söz akrabalıklarıdır, anlam ve ses çağrışımlarıdırlar, tarihsel arka planlarla şimdiyi yoğuran koşulların iç içe girdiği birtakım kuraldışı uzanışlar, aşırılıklardır. Deyimlerin bu yapıları çeşitli ayırmaların yapılmasına da neden olmaktadırlar. “Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar konuşa konuşa anlaşırlar” sözü, insanla hayvan arasındaki özsel farklılığı yansıttığından, konuşma Türkçede çok önemsenmektedir. Gizlisiz-saklısız konuşma, önem verilen bir durumdur.