TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ Dersi DAR ANLAMDA KOVUŞTURMA VE KANUN YOLLARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Nispi ve mutlak hukuka aykırılık halleri hakkında bilgi veriniz.


CEVAP:

Temyiz nedeni hükmün hukuka aykırı olması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda yukarıda da açıkladığımız üzere, kural olarak temyiz talebinde bulunan kimse temyiz nedenlerini dilekçesinde gösterir. Temyiz incelemesi yapılırken, ilgili ceza dairesi, öncelikle hükümde iddia edilen hukuka aykırılıkların var olup olmadığını tespit eder. Hükümde herhangi bir hukuka aykırılık yoksa temyiz başvurusunu esastan reddeder, bir başka deyişle hükmü onar. Eğer hükümde bazı hukuka aykırılıklar bulunmaktaysa, ikinci bir denetimle var olan bu hukuka aykırılıkların hükmü etkileyip etkilemediğini belirler. Diğer bir ifadeyle, var olan hukuka aykırılıkların hükmü etkileme ihtimalinin olup olmadığına dair bir inceleme daha yapar. Eğer hukuka aykırılık esasa etkiliyse, yani hükmü etkileme potansiyeli varsa, bu durumda hükmün bozulmasına karar verir. Eğer söz konusu hukuka aykırılığın hükmü etkileme potansiyeli yoksa bu durumda yine başvuruyu reddeder ve hükmü onar. Bu anlattığımız şekilde incelemeye tabi olan ve kanunkoyucu tarafından hükme etkili oldukları açıkça kanuni düzenlemeye bağlanmamış hukuka aykırılıklara nispi hukuka aykırılık halleri veya nispi temyiz sebepleri denilmektedir. Bu tür hukuka aykırılıklar bakımından Yargıtay ceza dairesi yukarıda da açıkladığımız üzere iki dereceli bir denetim yapmaktadır. Öncelikle iddia edilen hukuka aykırılığın var olup olmadığını denetlemekte, iddia edilen hukuka aykırılıklardan birisi varsa da ikinci basamağa geçip, bu hukuka aykırılığının esasa etkili olup olmadığına bakmaktadır. Nispi hukuka aykırılık halleri dışında kanunkoyucu bazı hukuka aykırılıkların esasa etkili olduğunu, bir başka deyişle hükmü etkileme potansiyeli bulunduğunu açık kanuni düzenlemeye bağlamış olabilir. İşte kanunkoyucu tarafından hükme ve esasa etkili oldukları kanuni hükme bağlanmış olan bu tür hukuka aykırılık hallerine mutlak (kesin) hukuka aykırılık halleri ya da mutlak temyiz sebepleri denilmektedir. Bu tür hukuka aykırılık halleri bakımından Yargıtay ilgili ceza dairesi sadece tek basamaklı bir inceleme gerçekleştirecektir. Sadece uyuşmazlık konusu olaya ilişkin yargılamada, kanunda belirtilen kesin hukuka aykırılık hallerinden bulunup bulunmadığını araştıracak, eğer böyle bir hukuka aykırılık varsa, ikinci bir araştırma yapmadan doğrudan kararı bozacaktır. İlgili ceza dairesi bakımından bu hukuka aykırılığın hükme etkili olup olmadığını inceleme imkanı bulunmamaktadır. Çünkü kanunkoyucu yaptığı açık kanuni düzenlemeyle bu hukuka aykırılığın hükme etkili olduğunu kanunen kabul etmiştir. Dolayısıyla verilen hükümde hukuka kesin aykırılık hallerinden birisi tespit edilirse, başkaca bir araştırma yapmaksızın hükmün bozulması zorunludur.