CEVAP:

Her ne kadar usçuluk akımının Modern Çağ’a ait olduğu kabul edilse de, usçuluğun temelinde yatan bazı düşüncelerin Eski Yunan’a kadar uzandığı kesindir. Bu derin konunun irdelenmesi bu kitabın sınırlarını ve amacını aşmaktadır. Ancak, bir örnek teşkil etmesi açısından, Eski Yunan felsefecilerinin sıkça kullandığı “nous” kavram›na kısaca değineceğiz. ‘Nous’, çağdaş dillere çevrilmesi oldukça zor bir deyimdir. Önerilen bazı çeviriler, “zihin” “kavrama”, “sezgi” ve “akıl” olmuştur. Bu çevirilere bakınca nous’un oldukça “öznel” bir yön içerdiği sanılabilir. Oysa Sokrates öncesi felsefede “nous” kavramının kullanımı pek çok kez “öznel bir zihinsellik” düşüncesinden uzak bir tarzda gerçekleşmiştir. Yaklaşık 2500 yıl önce yaşamış olan Anaksagoras, nous’un, evrenin başlangıcındaki kaosu düzenleyen ve evrenin düzen içinde bir başlangıç yapmasını sağlayan bir tür güç olduğunu düşünmüştü. Ancak Anaxagoras nous’u, ruhsal veya zihinsel olmaktan ziyade, algılanamayan maddesel bir güç veya ilke olarak tasarlamıştı. Ona göre, görülebilen nesnelerden daha “ince” bir yapıda olan nous, başlangıçtaki işlevine ek olarak, nesnelere girerek onların devinimini veya gelişimini düzenlemekteydi. Burada, Anaksagoras’ın temel felsefi amacının, evrenin “akılsal yönü”nü açıkça ifade etmek ve evrendeki değişimlerin olanaklılığını açıklamak oldu¤unu söyleyebiliriz.