CEVAP:

Bilişsel Boyut Öfkenin bilişsel boyutu, bir dizi kalıp ya da şema ile örgütlenmiş beklenti, inanç ve yorumlama süreci gibi bilgi yapılarını içermektedir. Bilişsel boyut, olumsuz inançları ya da düşmanlığı yansıtır. Bireyin dünyaya, özellikle de diğer kişi ya da yerlere yönelik sahip olduğu olumsuz yüklemelere ilişkindir. Öfke öfkeyi besler, şiddete dönüşür ve bu da saldırgan tepki vermeyi kolaylaştırır. Zillmann’a göre (1998’den aktaran; Canbuldu, 2006) öfkelenen kişi bilişsel düzeyden yoksun kalarak en ilkel tepkilere başvurur. Engellenme ya da saldırı durumunu algılayan merkezi sinir sistemi geçmiş yaşantıları ve olayla ilgili çağrışımları yorumlayarak nasıl tepki vereceğini belirler. Bu tepkilerin ifade ediliş biçimi akılcı ya da akılcı olmayan düşünce yapıları şeklinde ortaya koyulmaktadır. Bilişsel boyutta, geçmişte yaşananlar ve içinde yer alınan kültürel özellikler önemli rol oynamaktadır. Birey olayları nasıl kontrol edip yönlendirebileceğine, deneyimleri ve çevresel uyaranları nasıl yorumlaması gerektiğine göre hareket etmektedir. Geçmişte kendisi iyi birisi olarak tanımlanmışsa öfkeye yönelik bilişsel süreç de bu yönde işe koyulacaktır. Örneğin mükemmeliyetçi birisi olarak tanımlanıyorsa hata yapmama konusunda aşırı bir duyarlılık, hatta hata yapana karşı tahammülsüz bir düşünce biçimi oluşturacaktır. Eğer çevresinde belli bir ağırlığı olduğu algısı kendisinde oluşmuşsa imajı koruma çabası ve olumsuzlukları görme yerine olayın olumlu özelliklerini öne çıkartmaya yönelik düşünce sistemi oluşturabilecektir.