YAŞLI PSİKOLOJİSİ Dersi GELİŞİMİN TEMEL KAVRAMLARI VE YAŞLILIK DÖNEMİ İLE İLİŞKİSİ soru detayı:
SORU:
Olgunlaşma kavramını açıklayınız.
CEVAP:
Olgunlaşma, büyümeye bağlı olarak türe özgü genetik özelliklerin zamanı geldiğinde kendiliğinden ortaya çıkmasıdır (Bacanlı, 2000). Bir başka ifade ile olgunlaşma, bireyin büyüme sürecinde biyolojik yapısının gelişmesi ve doğuştan sahip olduğu türe özgü özellikleri yapabilir duruma gelmesidir. Türe özgü özellikler kalıtım yolu ile nesilden nesile aktarılmaktadır. Buna göre her birey konuşma, yürüme, tuvalet kontrolü kazanma gibi insana özgü bir biyolojik donanım ile dünyaya gelmektedir. Örneğin bir bebek doğuştan getir- diği biyolojik donanıma bağlı olarak iki yaşında yürüyebilmektedir. Çünkü bebeği ayakta tutan kaslar ortalama iki yaş civarında olgunlaşmaktadır. Bugüne kadar normal gelişime sahip tüm insanlarda yürümenin, dil gelişiminin, kas gelişiminin aynı şekilde gerçekleşmesinden de anlaşılabileceği gibi, bireyler ortak bir biyolojik plan çerçevesinde gelişmektedir. Bireylerin gelişim sürecini önceden belirleyen bu biyolojik plan, olgunlaşmaya bağlı olarak kademeli bir şekilde gerçekleşmektedir (Pikunas, 1961). Örneğin bireyler önce ses çıkarmakta, daha sonra kelimeleri seslendirmekte ve en son da cümle kurabilmektedir. Benzer şekilde bebeklerin önce emekledikleri, sonra ayakta durdukları, daha sonra adım attıkları, en sonunda da yürüdükleri ve koştukları görülmektedir. Bu örneklerden de anlaşılabileceği gibi olgunlaşma bir anda değil, aşama aşama gerçekleşmektedir. Tüm bu bilgiler ışığında olgunlaşmanın öğrenmeden bağımsız bir şekilde, zamana ve kalıtıma bağlı olarak gerçekleştiği görülmektedir. Bireyler olgunlaşmaya bağlı olarak kazandıkları türe özgü biyolojik değişikliklerle birlikte yaşlılık yıllarına hazırlanmaktadır.