ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLER İÇİN AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ Dersi Yetersizlik Alanları ve Özellikleri soru detayı:
SORU:
OSB olan bireyler için acil durum ve afet durumlarında izlenmesi gereken adımlar nelerdir?
CEVAP:
Acil durum ve afet hâllerine ilişkin önlem ve müdahalelerde sözü edilen kişisel destek ağının kurulması, acil sağlık bilgi kartının hazırlanması ve korunması,
acil durum çantasının hazırlanması ve korunması, acil durum kaçış planının hazırlanması gibi önlemler OSB olan bireyler açısından da çok önemlidir. zihinsel yetersizliği olan bireyler için sunulan önerilerin pek çoğu OSB olan bireyler için
de geçerlidir. Ancak, bunların yanı sıra OSB’den etkilenme düzeyine göre değişen farklı önlem ve uygulamalara gerek duyulabilir. Örneğin; konuşma ile ilgili güçlükler yaşayan OSB olan birey acil durum sırasında ve sonrasında kendisi ile ilgili bilinmesi gereken bilgileri kısa ve öz olarak söylemeye, söyleyemiyorsa bu bilgileri taşıdığı yazılı bir kopya ile iletmeye hazırlıklı olmalıdır.
OSB olan çocukların görseller yardımıyla daha kolay öğrendikleri göz önünde bulundurulduğunda, acil durum ve afet hâlleri için düzenlenecek olan uygulamalarda da görsel kullanımının önemi anlaşılabilir. Acil durumlarda bireyi yönlendirebilecek görsellerin kullanımı, bu görsellerin anlamlarının OSB olan
bireye tekrarlayan biçimlerde anlatılması, görsellerin varsa farklı kullanımlarının da öğretilmesi önemlidir. Kullanılabilecek görsel destekler resimler, çizimler, fotoğraflar, video kayıtları ya da kural hatırlatıcı kartlar/ panolar olarak örneklendirilebilir.
Zihinsel yetersizliği olan bireyler için sık aralıklarla, daha önceden hazırlanmış kaçış planına uygun tatbikatlara gerek duyulduğundan söz edilmişti. Benzer tatbikatların OSB olan bireylerle gerçekleştirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Otizmli bireylerin bir düzen içinde hareket etmeyi tercih ettikleri ve ne tür durumlarla karşılaşacağını önceden bilmeye yönelik gereksinimleri düşünüldüğünde, söz konusu tatbikatlar yoluyla acil durum ve afet hâllerinde ne yapmaları gerektiğini öğrenmeleri pek çok tehlikeli durumun önüne geçebilecektir.
OSB olan bireylerin özellikle iletişim ve bilişsel özellikleri göz önünde bulundurulduğunda, acil durum personeline izleyen satırlardaki gibi önerilerde
bulunmak mümkündür. Otizmli bireylerin dikkati yöneltme ve odaklanmada birtakım sorunlar yaşadığı belirtilmişti. Bu nedenle dikkati dağıtabilecek
karmaşık ifadelerden kaçınmak; göz kontağı kurarak kısa, açık ve anlaşılır ifadelerle yapılması gerekenleri tek tek hatırlatmak uygun olacaktır. Ayrıca,
pek çok otizmli bireyin başkalarının söylediklerini anlamada güçlük yaşadıkları bilinmektedir. Görsel uyaranlar yardımıyla başkalarının söylediklerini
daha iyi anladıkları düşünüldüğünde, personelin söylediklerini jest ve mimikleriyle desteklemelerinin önemi anlaşılabilir.