CEVAP:

 

Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlıklarının yerleştirilebilmesi için tüm bireylere öncelikle yemek yeme becerilerinin kazandırılması gereklidir. Yemek yeme becerilerinin bağımsız olarak yapabilmesi bireyin toplum içinde bağımsızlık ve saygınlık kaznamasını sağlamakta ve bireyin ev dışındaki toplumsal yaşama girme şansını artırmaktadır. Başlıca yemek yeme becerileri parmakla tutarak yemek yeme, kaşık tutarak yemek yeme, çatal kullanarak yemek yeme bardaktan sıvı içme ve bıçak kullanma becerilerini kapsamaktadır. Yemek yeme becerileri normal olarak yemek yediği öğün zamanlarında öğretilmelidir. Yemek yeme becerilerinin kazanılmasını etkileyen etmenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Küçük kas becerilerinin gelişimindeki yetersizlikler sinir sistemi ile ilgili yetersizlikleri ağız boşluğu ve kas yapısındaki bozukluklar (tavşan dudak, yarık damak vb.) ve diyet yapılmasını gerektiren durumlar yemek yeme becerilerinin kazanılmamasına ya da geç kazanılmasına yol açmaktadır.

• Görme ya da işitmedeki yetersizlikler ve öğretim fırsatı sağlamayan öğretim ortamları yemek yeme becerilerini olumsuz etkileyebilir.

• Ayrıca yemek yeme ile bazı davranışsal sorunlar da yemek yeme becerilerinin kazanılmasını olumsuz olarak etkileyebilir. Yemek yemeyi reddetme, çok hızlı yemek yeme, yediklerini çıkarma, yemek kokusuna duyarlılık, takıntılı biçimde bazı yiyecekleri yeme davranış sorununa örnek verilebilir.

Motor becerilerinde sorun olan OSB’li bireylerde hem oturdukları masa ve sandalyede hem de kullanacakları diğer materyallerde uyarlamalar yapılması gerekmektedir. Yemek yeme becerilerinin kazanılması sırasında öğrencinin aç olduğu olağan yemek yeme saatlerinin öğün saati olarak belirlenmesine önem verilmelidir. Yemek yeme becerilerinin öğretimi sırasında bireyin sevdiği yiyeceklerin kullanılması öğretimi kolaylaştırır. OSB’li bireyin çiğneme ve yutma ile ilgili olarak sahip olduğu becerilere göre yiyeceklerin kıvamı ayarlanmalıdır. Tutma becerilerinde sorun olan sorun olanlar için kaşığı ya da çatalı tutmasını sağlayan elinin üzerinden geçirilerek kullanılan araçlar tercih edilebilir. Yemek yeme becerileri ile doğrudan ilişkisi olmamakla birlikte öğretim sırasında temizlik kurallarına dikkat ederek OSB’li bireyin vücut sağlıklarının korunmasına özen gösterilmelidir.

Yemek yeme becerilerinin kazanılma sırası parmakla tutarak yemek yeme kaşık kullanarak, çatal kullanarak ve bıçak kullanarak yemek yemedir. Bardaktan sıvı içme parmakla yemek yeme ile birlikte kazanılmaya başlar. Diğer becerilerde olduğu gibi bireyin ilerlemeleri mutlaka kaydedilmelidir. Çocuk ilerleme gösterdikçe yapılan uyarlamalarda yavaş yavaş kaldırılmalıdır. Öğrenilen yemek yeme becerisinin başka ortamlarda ve başka kişilerin varlığında ve başka araç gereçlerle yapılması becerinin genellemesini sağlayacaktır.