SORU: Osmanlı Devleti’nde sürgün metodu nasıl işlemektedir?
CEVAP: Osmanlı Devleti’nde yeni fethedilen bir bölgenin sistemli bir şekilde iskân edilmesi için müracaat edilen yöntemlerden birisi sürgün metodudur. Bu yöntemin Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren uygulandığı bilinmektedir. Osmanlı Devleti’nin kuruluş tarihi biraz da devletin uyguladığı nüfus hareketlerinin tarihidir. Yani devletin büyüyüp, gelişmesinde yeni fethedilen bölgelere uyguladığı iskân siyaseti oldukça etkili olmuştur. Anadolu’ya sıkışıp kalmış olan kitlelerin, özellikle de konar-göçer aşiretlerin yeni fethedilen boş topraklara iskân edilmeleri, Osmanlı ilerleyişini kolaylaştırmıştır. Devletin kuruluş devirlerinde sürgün yöntemine sık sık müracaat edildiğinin en büyük delili devlet için stratejik öneme sahip bölge halklarının ve bazı imtiyazlı vakıf ve mülk sahiplerinin bir kısım örfî vergilerden ve sürgünden muaf olduklarına dair kayıtlardır. Devlet ihtiyaç hissettiği zaman bu şekilde muafiyetleri olmayan bölgelerdeki halkı, lüzum duyulan yerlere sürgün metoduyla iskân etmekteydi.
