SORU: Osmanlı Devleti’nin dışa göçe karşı izlediği politika nasıl olmuştur?
CEVAP: Osmanlı Devleti devlet aleyhine dünya kamuoyunda imaj oluşacağı ve ilgili devletler ile siyasi sorunlar yaşanacağı endişesiyle ilk önce dışa göçü yasaklamıştır. Ancak daha sonra devletlerarası diplomatik ilişkilerde zor durumda kalınca göç yasağını kaldırmıştır. Yasağın kalktığı dönemde nasihat heyetleri oluşturmak, genel af ilan etmek, dışarıya gidenlerin zor şartlarda kaldığını anlatmak, göç etmek isteyenlerden fakir olanlara imkânlar ölçüsünde ekonomik yardımda bulunmak gibi etkinliklerle dışa göçü fiilen önlemeye de çalışmıştır.
