SORU: Osmanlı İmparatorluğu’nda anayasal sisteme giden yolu açan gelişmeler nelerdir?
CEVAP: 19. yüzyıl Osmanlı devlet yapısında merkezi idare ve kanun yapma yetkisini kullanan hükümet kurumları ve meclisler, Tanzimat Döneminde artan entelektüel hayatın meydana çıkardığı fikir hareketleri ve yazılı basın, özellikle 1865 yılından sonra Yeni Osmanlılar Cemiyeti nin muhalefeti parlamenter monarşi isteklerini ön plana çıkarmıştır. Tanzimatın ortaya çıkardığı yeni aydın kitlesi Tanzimatı eleştirerek Kanun-i Esasiyi gündeme getirmiştir. Hem yurtiçinde hem de yurtdışında hızlanan muhalefetin, Meşveret Meclislerini örnek göstererek, bir millet meclisi kurulması talepleri Osmanlı İmparatorluğu’nda anayasal sisteme giden yolu açmıştır.