TOPLU İŞ HUKUKU Dersi Toplu İş Sözleşmelerinin Önemi, İşlevleri, İçeriği, Tarihsel Gelişimi ve Toplu İş Sözleşmesi Türleri soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Osmanlı İmparatorluğu’nda toplu iş sözleşmelerinin tarihsel gelişimi nasıl olmuştur?


CEVAP: Osmanlı İmparatorluğu’nda Batı Avrupa’dakine paralel bir sanayileşme süreci yaşanmadığından gerçek anlamda işçi sınıfının doğumu da ancak Cumhuriyetin ilanından sonra söz konusu olmuştur. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu’nda toplu pazarlıkla ilgili herhangi bir kanuni düzenleme de bulunmamaktadır. Çalışma koşullarının Mecelle’nin düzenlemeleri çerçevesinde ve büyük ölçüde işverenler tarafından belirlendiği görülmektedir. Toplu pazarlığın ön koşulunun sendikal örgütlenme olduğu kuşkusuzdur. İkinci Meşrutiyet döneminde çıkartılan 1909 tarihli Tatili-i Eşgal Kanunu kapsamına giren kamu hizmeti gören kuruluşlarda sendikal örgütlenmeyi yasaklamıştır. Özel sektörde de işçi sınıfı henüz oluşmadığından bu dönemde kamu hizmetlerinde çalışan işçilerin de toplu pazarlık hakkından yararlanmaları mümkün olmamıştır. Ancak bu dönemde sendikal örgütlenmenin ve toplu pazarlığın kurumsallaşmasından sonra akla gelen grevler konusunda bazı düzenlemelerin yapıldığı görülmektedir. Bu bağlamda 1845 tarihli Polis Nizamı işçi hareketlerini açıkça yasaklamıştır. Tatil-i Eşgal Kanununda ise, hukuksal açıdan grev özgürlüğünün bulunduğu bir sistem benimsenmiş, ancak sendikaların da olmadığı dikkate alınarak greve gidilmesi güç bir uzlaştırma sürecinden geçilmesi koşuluna bağlanmıştır.