CEVAP:

Avrupa hiçbir zaman Osmanlı için topyekûn uzak, ayrı ve tanınmayan bir dünya olmamıştır. Ancak Osmanlı’nın Avrupa’daki siyasal ve sosyal değişimleri ve daha da önemlisi bu değişimlerin altında yatan sebepleri iyi analiz edip ona göre konumlandığını söylemek de kolay değildir. Osmanlı askerî bakımdan gücünü devam ettirdiği müddetçe bilimsel, sanatsal, felsefi vb. açılardan gelişmeyi çok önemsememiştir. Ne zaman ki üstün olduğunu düşündüğü Batı karşısında mağlubiyetler almaya başlar, işte o zaman modernleşmek zorunda kalır. Kısacası Osmanlı modernleşmesi bir zaruretten doğmuştur ve bu zaruretse Avrupa’yı tanımaktır.