CEVAP:

Öngörülen evren oranının ne olacağına karar
vermek için aynı evrende daha önce yapılmış olan benzer
araştırmalara bakmak gerekir. Böyle araştırmalar yok ise
başka toplumlarda benzer evrenlerde yapılmış benzer
araştırma sonuçları taranarak güvenilir bir oran bulunmaya
çalışılır. Bu da mümkün olamıyorsa örneğin, araştırma
konusu ilk kez bu araştırma ile ele alınacak bir konu ise,
bilinmeyen evren oranı için 0.5’nin kullanılması gerekir.
Yani evren oranının bilinmediği durumlarda öngörülen
oran 0.5 olmalıdır. Bu oranın kullanılması ile aynı
örneklem hatası ve aynı güven düzeyi için en büyük örnek
büyüklüğüne ulaşılması sağlanır. Bunun gerekçesi örnek
büyüklüğü formülünden kolayca anlaşılabilir. Formülün
payında yer alan “pq”, evren oranı olan p ile 1-p olan
q’nun çarpımıdır. Birbirini 1’e tamamlayan iki sayının
çarpılması halinde en büyük değerin elde edilmesi için
sayıların “0.5” ve “0.5” olması gerekir.