ÖZEL GÜVENLİK HUKUKU II Dersi Özel Güvenlik Görevlilerinin Yetki ve Sorumluluğu-I (Arama, Eşyayı Emanete Alma, Konuta Girme ve Kimlik Sorma) soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Özel güvenlik görevlilerinin vatandaşların konutuna girme ve burada önleme araması yapma yetkisi nasıldır? 


CEVAP:

Özel güvenlik görevlilerinin vatandaşların konutuna girme ve burada önleme araması
yapma yetkisi bulunmamaktadır. Böyle bir yetki polise dahi verilmemiştir. Polis de konutta, yerleşim yerinde ve kamuya açık olmayan işyerlerinde ve eklentilerinde önleme
araması yapamaz (PVSK m. 9/5). Polisin önleme amacıyla konut ve işyerine girmesi sınırlı hallerde kabul edilmiştir. Buna göre polis, imdat istenmesi veya yangın, su baskını
ve boğulma gibi büyük tehlikelerin haber verilmesi veya görülmesi halleri ile ağır cezalık
bir suçun işlenmesine veya devam olunmasına mani olmak için konutlara, iş yerlerine ve
eklentilerine girebilir (PVSK m. 20).
Benzer bir yetki özel güvenlik görevlileri için de kabul edilmiştir. Buna göre özel güvenlik görevlileri ancak yangın, deprem gibi tabiî afet durumlarında ve imdat istenmesi
halinde görev alanındaki işyeri ve konutlara girme yetkisine sahiptir (m. 7/1-e). Bu yetkinin verilme nedeni, zor durumda bulunan kişilere yardım edilmesini sağlamaktır. Görüldüğü üzere özel güvenlik görevlilerinin bu yetkisi, tabi afet halleri ile yardım çağrısında
bulunulması durumunda doğmaktadır. Yine bu yetki yalnızca özel güvenlik görevlisinin
görev alanındaki işyeri ve konutlarla sınırlıdır. Bu yetkinin doğduğu doğal afet hallerinde
konut veya işyeri sahibinin veya orada oturanların buralara girilmesine rızalarının bulunması aranmaz. Yardım istenilmesi halinde ise zaten rıza üzerine davet söz konusu olduğu
için fiil hukuka uygun olacaktır.
Yönetmelik, özel güvenlik görevlilerini, görev alanı içerisinde meydana gelebilecek yangın, deprem ve sel gibi tabii afetlerde arama ve kurtarma görevlilerine yardımcı olmakla
yükümlü tutmaktadır. Dolayısıyla tabii afetlerde özel güvenlik görevlileri hem bizzat görev
alanlarındaki konut ve işyerine girerek yardımda bulunmak hem de diğer arama ve kurtarma görevlilerine yardım etmekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğün kasten ihlal edilmesi
nedeniyle başkalarının hayatı ve vücut bütünlüğünün zarar görmesi halinde özel güvenlik görevlilerinin (garantör) ceza sorumluluğu söz konusu olabilecektir (TCK m. 83, 88).

Doğal afet ve yardım çağrıları dışında özel güvenlik görevlileri, genel hukuk prensiplerine göre başkalarının konutuna veya işyerlerine girebilirler. Örneğin konut veya işyeri
sahibinin konutuna girilmesine rıza göstermesi veya yetkili merciin kanuna uygun olarak
verdiği emrin icrası ya da meşru savunma kapsamında konut veya işyerine girilmesi hukuka uygun olacaktır (TCK m. 24/1, m. 25/1, m. 26/2). Aynı şekilde özel güvenlik görevlisinin
kendisini veya başkasını ağır ve acil bir tehlikeden kurtarmak zorunluluğuyla başkasının
konutuna girmesi halinde de cezalandırılması mümkün olmayacaktır (TCK m. 25/2).