CEVAP: Sivil topluma yönelik postmodern dönemdeki kavrayışın şekillenmesinde en etkili olgu komünizmin Sovyet ve Doğu Avrupa ülkelerinde temsil edilen biçimine karşı muhalif düşüncenin gelişmesidir. 1980’lere damgasını vuran bu gelişmeyle birlikte sivil toplum, bu rejimlerin temsil ettiği totaliter ve otoriter yönetimlere demokratik direnişin sembol kavramı olmuştur. Sivil toplum söz konusu rejimlerin yıkılmasında oynadığı etkin rolle birlikte demokrasi tartışmalarında siyasal toplumun yerine kullanılmaya başlanmıştır.